Gamen of gokken? De dunne grens tussen videogames en online casino’s

In de afgelopen jaren is de scheidslijn tussen gamen en gokken steeds vager geworden. Wat ooit twee duidelijk gescheiden werelden waren, de één gericht op vermaak en vaardigheid, de ander op toeval en geld, lijken tegenwoordig steeds meer op elkaar. Denk maar aan lootboxes, gacha-systemen, microtransacties en zelfs 'play-to-earn' modellen: het verschil tussen entertainment en kansspel is niet altijd even duidelijk meer. Maar wat zijn de gevolgen van deze steeds dunnere lijn?

Pexels

Influencers en gokken: een risicovolle mix

Platforms als Twitch en YouTube dragen bij aan de normalisering van gokken binnen gaming. Er zijn streamers die live online casino spellen spelen en duizenden kijkers trekken. Vaak worden deze streams gesponsord door gokbedrijven en CasinoZonderCruks. Dit zijn casino's die niet binnen de Nederlandse wetgeving vallen. Ze bieden vaak een ruim aanbod van slots, blackjack en poker, en vooral exclusieve promoties en bonussen. Geen wonder dus dat ze veel jongeren aanspreken. De combinatie van entertainment, influencers en gokken is krachtig, maar jammer genoeg niet zonder risico.

Lootboxes: een kansspel in een gaming-jasje

Een van de meest besproken onderwerpen zijn lootboxes. Dit zijn digitale schatkistjes die je tijdens het spelen kunt openen voor een willekeurige beloning, vaak na betaling. Je weet nooit wat je krijgt: het kan een zeldzaam item zijn, of gewoon waardeloze rommel.

Het lijkt misschien onschuldig, maar dit mechanisme is fundamenteel identiek aan een kansspel. Je stopt er geld in, en hoopt op een goede uitkomst. Spellen als FIFA en Call of Duty zijn berucht om hun lootbox-systemen. De kans op waardevolle items is vaak extreem klein, en dat is precies waar het schoentje wringt: spelers, meestal jongeren, worden aangemoedigd om steeds opnieuw geld uit te geven voor een kans op iets waardevols. Het is gokken, vermomd als gamen.

In sommige landen, waaronder Nederland, zijn lootboxes inmiddels aan banden gelegd of zelfs verboden als ze onder de gokwetgeving vallen. De Kansspelautoriteit heeft zich uitgesproken tegen bepaalde vormen van lootboxes, zoals op externe platforms waar je CS:GO-skins kunt inzetten voor roulette of poker.

Toch blijft het juridisch lastig. Gaming bedrijven verdedigen lootboxes als 'verrassingsmechanismen', en er is veel lobbywerk gaande om de strengere regelgeving te vermijden. Maar met de toenemende maatschappelijke druk en een groeiende hoeveelheid onderzoek naar de risico’s lijkt het onvermijdelijk dat er in de toekomst meer regels komen.

Pexels

Virtuele valuta

Een andere overeenkomst tussen gamen en gokken zit in het gebruik van virtuele valuta. In plaats van direct geld uit te geven, kopen spelers vaak eerst 'coins', 'gems', of 'credits'. Hiermee wordt een psychologische afstand gecreëerd tot echt geld. Je voelt het minder wanneer je 500 diamanten uitgeeft dan wanneer je €9,99 betaalt.

Deze tactiek wordt niet alleen gebruikt in games, maar ook in online casino’s. Spelers zetten vaak punten, fiches of credits in waardoor de uitgaven minder 'echt' voelen. Het gevaar? Je verliest sneller je gevoel voor wat je daadwerkelijk uitgeeft.

Dezelfde psychologische principes

Gameontwikkelaars en casino-exploitanten maken gebruik van dezelfde psychologische principes om spelers betrokken te houden. Denk aan:

Voor spelers met een kwetsbare aanleg voor verslaving kan dit gevaarlijk zijn.

Unsplash

De opkomst van 'social casino games'

Een opvallende ontwikkeling is de opmars van zogenaamde 'social casino games'. Dit zijn spellen die eruitzien als echte casinospellen (poker, blackjack of slots) maar waarbij je geen echt geld kunt winnen. Je speelt met virtuele chips. Hoewel er geen directe geldprijzen te winnen zijn, blijkt uit onderzoek dat veel spelers uiteindelijk overstappen naar echte online casino’s. Deze 'gratis' spellen functioneren eigenlijk als een soort training of gateway naar het echte werk.
Jongeren zijn het meest kwetsbaar

Het grootste risico ligt bij jongeren. Zij hebben nog geen goed ontwikkeld besef van geld, kansberekening of zelfcontrole. Wat begint als een onschuldig spelletje kan uitmonden in problematisch gokgedrag, en dat is zorgwekkend.

Voor ouders, verzorgers en spelers zelf is bewustwording de eerste stap. Let op als:

Wees kritisch op de spelkeuzes, probeer de in-app aankopen te beperken, en zorg ervoor dat je kind bij voorkeur spellen kiest zonder lootboxes.

Eén ding is duidelijk: de werelden van games en online gokken schuiven steeds dichter naar elkaar toe. Waar gamen ooit puur over vaardigheid en vermaak ging, kruipt er steeds vaker een gokcomponent in. De grens is dun en soms onzichtbaar, zeker voor jongeren.

Het is tijd voor meer bewustwording, strengere regelgeving en vooral: een open gesprek over de risico’s. Want gamen mag en moet leuk blijven, maar dan wel zonder verborgen valkuilen.