Ara: History Untold review - Innoveert op meerdere fronten

Sinds kort hebben een aantal studio’s de moed gevonden om de concurrentie met Sid Meier's Civilization aan te gaan. Niet altijd met succes, maar toch wordt het genre hierdoor steeds iets uitgebreider. Het is namelijk nooit goed als een studio alle macht van een genre in handen heeft, want dan is de kans op vernieuwing kleiner. Ondanks dat ik nooit een kei ben geweest in het 4X-strategie genre, voel ik toch een aantrekkingskracht. Mijn opleiding heeft tot op heden nog niets voor mij betekent, maar als het gaat om geschiedenis in games heeft het toch nog nut. Vooral omdat ik die combinatie nog steeds erg interessant en leuk vind. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ik telkens met deze games aan de slag mag. Ara: History Untold is een beetje een vreemde eend in de bijt, want ze innoveren op onverwachte fronten. Welke dat zijn gaan we uitlichten in deze review.

Wat voor leider ben jij?

Het 4X-strategie genre is niet voor iedereen weggelegd en kan vooral in het begin nogal overweldigend aanvoelen. Door de grote concurrentie zien we niet veel games verschijnen, maar als ze uitkomen dan brengen ze een aantal vernieuwingen met zich mee. Zo ook Ara: History Untold. Hoe de geschiedenis van een bepaalde natie eruit komt te zien, bepaal jij tijdens een potje. Je kunt dit doen met vrienden in multiplayer of juist in je eentje, waarbij de naties worden bestuurd door AI. Wat direct opvalt aan Ara: History Untold is de hele lijst aan leiders. Als je de Deluxe Edition DLC negeert dan kun je kiezen uit zesendertig leiders. Dat is een mooie collectie, want meestal krijg je er minder en wordt het aangevuld met DLC’s. Naast dat deze leiders gebonden zijn aan een bepaalde natie, bieden ze ook verschillende bonussen. Nicolaas Copernicus van Polen heeft bijvoorbeeld een innoverende karaktereigenschap, waardoor je tien procent meer onderzoekspunten per ronde in je hoofdstad krijgt. Julius Caesar is dan weer agressief en biedt daardoor tien procent meer kracht aan troepen die buiten je natie zijn gestationeerd. Een voorbeeld van een meer onbekend personage is Shaka kaSenzangakhona die het koninkrijk van Zoeloe stichtte. Hij is een perfectionist, waardoor je juist tien procent minder productie hebt in alle steden.

Elke leider heeft vijf karaktereigenschappen met daarbij nog een extra bonus. Zoals je kunt zien hebben ze gekozen voor combinatie van bekende historische personages en een aantal die niet vaak te zien zijn in dit soort games. Als jij graag steden verovert en oorlog voert, kun je er voor kiezen om een leider te selecteren die meer gericht is op oorlogvoering. Al moet ik zeggen dat ik nog niet heb ondervonden hoe groot de impact is van de karaktereigenschappen. De game heeft zoveel systemen dat het lastig is om alles individueel te aanschouwen. Waar ik gemengde gevoelens over heb, is dat de naties visueel niet van elkaar verschillen. De gebouwen veranderen aan de hand van de tijdperken die je hebt bereikt en de technologieën die je hebt onderzocht. Daarnaast kan elke natie de vele culturele wonderen bouwen. Ik heb het dan niet alleen over de hangende tuinen van Babylon en de Kolossus van Rhodos, maar ook over de Eiffeltoren en de universiteit van Oxford. Daardoor zie je niet de invloed van een cultuur op de gebouwen, maar verandert je natie visueel wel mee met de tijd. Dit wordt trouwens ontzettend gedetailleerd gedaan, want je ziet mensen rondlopen in je stad en de gebouwen hebben veel details.

Het hoarden van grondstoffen

De vrijheid om je eigen rijk samen te stellen en uit te breiden is volop aanwezig. Dit merk je aan de vele mogelijkheden voor een overwinning. Er zitten geen regels aan vast, waardoor je de game niet wint door alle technologieën te onderzoeken of meerdere toeristen naar je stad te lokken. In plaats daarvan krijg je aan de hand van acht categorieën punten die worden aangeduid als Prestige. Ik ben iemand die tijdens het spelen van dit soort games de tegenpartij altijd compleet negeert en vooral bezig is met het uitbreiden van mijn steden. Je kunt al raden dat ik nooit een potje heb gewonnen in een 4X-game, omdat mijn focus niet ligt op de eindoverwinning of op het opbouwen van een leger. Dat zorgde er nu juist voor dat ik aardig wat Prestige wist te verzamelen. Ik haalde namelijk vooral veel Prestige op het gebied van overheid en industrie. In de steden heb je namelijk te maken met een aantal wensen van de bevolking. Ik heb het dan over voedsel, gezondheid, veiligheid, kennis en welvaart. De gebouwen die je kunt neerzetten hebben hier invloed op. Denk dan aan een waterput en apotheek voor de gezondheid van je bevolking, terwijl een kasteel of uitkijktoren de veiligheid verbetert. De industrie is dan weer gekoppeld aan alle productiegebouwen en systemen waar jouw natie mee bezig is. Dit is mijn sterke punt, dus het niet is verwonderlijk dat ik bijna geen punten haalde op het gebied van religie en defensie. Om al deze gebouwen kwijt te kunnen moet je de inwoners uitbreiden, waardoor je een nieuw gebied mag claimen. Deze gebieden zijn onderverdeeld in secties. Kies je een gebied uit met daarin vijf secties dan kun je daar vijf gebouwen in kwijt. De gebieden hebben geen vast formaat, waardoor het uitbreiden op een organische manier gebeurt. De gebouwen passen zich hierop aan, waardoor de velden van een boerderij een sectie prachtig opvullen. Rond een waterput zie je dan weer huizen verschijnen. Dat zorgt er ook voor dat de game er visueel erg aantrekkelijk uitziet en dat het uitbreiden van je stad voldoening geeft. 

Het uitbreiden van je stad bepaal je natuurlijk zelf, maar de natuurlijke grondstoffen op de map hebben hier invloed op. Wanneer er veedieren of cultuurgewassen op de map worden aangeduid, is het beter om hier een boerderij te plaatsen. Op grondstoffen zoals goud, olie en steenkool zet je dan weer een mijn neer. Deze grondstoffen zijn cruciaal in de game, maar daar kom ik straks nog even op terug. Huizen en de meeste andere gebouwen kun je vrij in een gebied plaatsen. Als je een nieuwe stad wilt stichten heb je in principe alleen een groep kolonisten nodig met daarbij een regeringsvorm die meerdere steden toelaat. Heb je voor de republiek gekozen dan kun je meer steden kwijt dan bij een koninkrijk. Net zoals in elke andere 4X-game duurt het bouwen of onderzoeken van technologieën een aantal rondes. Je hoeft echter niet eeuwen meer te wachten op de beslissingen van de tegenpartij, want iedereen neemt de beslissingen op hetzelfde moment. Dit betekent dat je bij een nieuwe ronde eigenlijk al je zetten alvast inplant. Wanneer je besluit om de ronde te eindigen, omdat je alles hebt gedaan. Dan wordt de planning van jouw natie en die van de AI of tegenspelers omgezet in actie. Hierdoor ben je na enkele secondes alweer bezig met de volgende ronde. Dit zorgt voor veel meer snelheid en elimineert het wachten volledig. Een potje in Ara: History Untold is trouwens best lang. De aanbevolen hoeveelheid rondes is namelijk zevenhonderdenvijftig. Je krijgt dus alle tijd om de game te ontdekken en een rijk op te bouwen, tenzij je aangeeft dat je snellere potjes wilt. Voordat je begint met een nieuwe game kun je namelijk aangeven hoeveel tegenstanders en rondes een potje heeft, wat de moeilijkheidsgraad is en welke map je wilt uitproberen. Er is dus keuze genoeg om de game naar je eigen wensen aan te passen.  

Elke ronde leer je weer wat nieuws

De onderzochte technologieën bepalen wanneer je naar een nieuw tijdperk gaat. Met elk tijdperk ben je verplicht om in ieder geval een aantal technologieën te onderzoeken, voordat je de optie krijgt om verder te gaan. Een potje in Ara: History Untold is verdeeld in drie era’s die dan weer bestaan uit vier tijdperken. In de eerste era kun je de brons en ijzertijd verwachten, waarin je onder andere het wiel en de boogschutters kunt onderzoeken. De tweede era is voornamelijk gericht op de middeleeuwen en renaissance. Hierbij kun je denken aan kanonnen, brouwerijen en het maken van staal. De laatste era bestaat uit de industrialisatie en de huidige moderne tijd. Op dat moment speel je van veel gebouwen de laatste upgrades vrij. Een boerderij is niet meer afhankelijk van alleen de irrigatie, maar krijgt nu ook synthetische mest. Uiteraard brengt het ook de radio, elektriciteit en het internet. De technologieën die je onderzoekt heb je dus niet alleen nodig voor nieuwe gebouwen en legereenheden, maar ook om nieuwe grondstoffen vrij te spelen. Dit systeem is in het begin ingewikkeld en tijdens het spelen kwam ik steeds nieuwe elementen tegen. 

Er zit namelijk elementen van een survival citybuilder verscholen in Ara: History Untold. Ik heb het al gehad over de drie standaard materialen die je naast geld nodig hebt, maar het gaat veel verder dan dat. Een werkplaats kan ploegen maken die je vervolgens kunt geven aan een boerderij, zodat ze meer voedsel per ronde produceren. Een apotheek kan dan weer een kruidenmengsel maken die in je inventaris wordt bewaard. Elke stad heeft plek voor een aantal voorzieningen, waarbij de stad de aangewezen producten consumeert. Het kruidenmengsel zorgt ervoor dat de nationale gezondheid met vijftien punten stijgt voor in totaal tien rondes. Brood heeft hetzelfde effect, maar levert ook nog eens plus tien punten in voedsel op. Deze voorzieningen bieden dus uitkomsten, omdat je een voedseltekort door te weinig boerderijen kunt opvangen door brood te bakken in de bakkerijen. Een ander voorbeeld is het wetboek dat voor extra kennis en veiligheid zorgt in de stad. Het maken van materialen en goederen is dus cruciaal om verder te komen. Niet alleen om iedereen tevreden te houden of de input van de gebouwen te verbeteren, maar ook om de upgrades en nieuwe gebouwen te kunnen betalen. Je kunt geen moderne fabriek plaatsen zonder tien staal en twintig betonnen blokken. Andere gebouwen vereisen juist glas en zo gaat het maar door. 

Naarmate je verder komt in de tijdperken verschijnen er nieuwe grondstoffen op de map. In het begin kon een veeboerderij alleen voedsel produceren, maar later werd dat uitgebreid met de productie van talg. Ik kwam hier ontzettend laat achter, waardoor ik veel grondstoffen pas later kon omzetten naar producten. Je moet alles goed in de gaten houden, wil je tenminste succesvol zijn. Om het nog ingewikkelder te maken komen er experts naar de stad. Deze mensen zijn niet zichtbaar, maar kun je in een sectie aan het werk zetten. Ze zorgen ervoor dat een boerderij net wat meer voedsel verbouwt of een uitkijktoren voor meer veiligheid zorgt. Dat zijn niet de enige bezoekers, want je speelt ook de Paragons vrij. Dit zijn bekende historische personen zoals Sun Tzu die bonussen geven aan je natie. Als je ze tenminste inzet als adviseur. Dit kan zijn op cultuur en militair gebied, maar ook voor de buitenlandse politiek. Daarnaast kun je ze aan het werk zetten om de speciale Masterpieces te maken. Dit zijn boeken, schilderijen en andere kunstwerken die voor Prestige zorgen en die je daadwerkelijk in een museum kunt tentoonstellen.

De andere naties voeren graag oorlog

Ik heb het nu voornamelijk gehad over mijn favoriete onderdelen van Ara: History Untold en het uitbreiden van je rijk. Je bent echter niet de enige natie op de map, waardoor je te maken krijgt met AI-tegenstanders of andere spelers. Oorlog voeren is niet helemaal te voorkomen, want de AI-leiders kunnen af en toe wispelturig zijn. Zoals je zou verwachten kun je met andere leiders een bondgenootschap of handelsovereenkomst sluiten. Je kunt ook besluiten om de grenzen te openen en om een cadeautje op te sturen. Met dit laatste hebben ze regelmatig moeite, want mijn cadeaus werden zelden geaccepteerd. Of ze vertrouwden het niet, wilden het specifieke item niet of ze vonden me te gul. Laat dit nu net de enige manier zijn om je relatie op te bouwen voor een bondgenootschap. Als je tenminste de events die plaatsvinden niet meetelt. Tijdens het besturen van je natie krijg je te maken met willekeurige events. Deze beschrijven een gebeurtenis en geven twee tot drie opties waaruit je kunt kiezen. Hetzelfde geldt voor de events die gebonden zijn aan een speciale natie. Zo hebben ze materialen nodig om de oorlog tegen een andere natie te winnen of willen ze juist een soort NAVO creëren. Deze events keren regelmatig terug en in de drie potjes die ik heb gespeeld, kwamen ze bijna op hetzelfde moment. Wat meer events en afwisseling was beter geweest, want op een gegeven moment lees je ze niet meer. Het mooie aan de events is dat je tegelijkertijd een stukje geschiedenis meekrijgt. 

Nadat meerdere van mijn cadeautjes waaronder een kratje bier werden genegeerd, heb ik het bevrienden van de naties opgegeven. Je moet niet raar opkijken als je opeens midden in een oorlog zit. Ik had vooral te maken met skirmishes, waarbij een andere natie mijn steden plunderde en gebouwen vernietigde. Dit duurt ongeveer twintig rondes en jij moet je stad daarin verdedigen en daarna moet je alles weer repareren. Erg vervelend want het kan je groei beperken, maar je verliest niet altijd je stad. Dat is wel het geval als er een heilige oorlog wordt opgeroepen of wanneer een territoriale expansie het doel is. Ondanks dat ze wispelturig zijn, is dit lang zo erg niet als bij andere games in het genre. Als je net zoals ik gewoon een welvarende natie wil stichten, zonder dat je telkens met andere naties moet samenwerken dan is het beter om één tegenstander te selecteren. Wanneer jouw hoeveelheid Prestige namelijk velen malen lager is dan de andere naties, word je bij de overschakeling naar een nieuwe era uit de game gegooid. Tijdens mijn eerste potje werd ik na tweehonderdvijftig rondes al uit de game verwijdert. Dat is extra zuur als je een review moet schrijven, maar ik begrijp de keuze hiervoor. Als je in de eerste tijdperken al zodanig achterloopt dat je op de laatste plek staat dan wordt het lastig om alsnog te winnen. Als je de reis belangrijker vindt dan de uitkomst dan zul je nog wel plezier beleven aan een verloren potje, maar anders is het natuurlijk tijdverspilling.

Tenzij je als een malloot met iedereen oorlog gaat voeren en de naties van de aardbol veegt. Je bent gebonden aan een aantal legereenheden die zijn onderverdeeld in landmacht, luchtmacht en de marine. Normaal gesproken geef je aan dat je in een stad bijvoorbeeld ridders wilt trainen en na een aantal rondes verschijnen ze in de desbetreffende stad. In Ara: History Untold werkt het net eventjes wat anders, want ze moeten eerst nog uit de reserves worden gehaald. Je krijgt hierbij de keuze om ze als squad in hun eentje in een stad naar keuze te stationeren of om ze met andere troepen te koppelen in een bataljon of legioen. Naarmate je verder komt in de era’s krijg je meerdere strategische opties en natuurlijk ook betere legereenheden. Een slagveld wordt niet alleen aangeduid met icoontje, maar kun je ook daadwerkelijk zien. Je ziet dan twee legers tegenover elkaar die aan het vechten zijn. Niet per se indrukwekkend, maar het toont wederom aan hoeveel details de game heeft. Ik vraag mij af voor hoe lang Ara: History Untold leuk blijft, maar als je graag alle leiders wilt uitproberen, meerdere overwinninggen en alle achievements wilt behalen dan ben je al uren zoet. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de multiplayer.