Opinion: Kunst en acceptatie

Geplaatst: 16 december 2011 17:00
Aangepast: 1 januari 2018 00:00

Zijn games kunst? Het is een vraag die redelijk vaak wordt gesteld. Vaak wordt deze vraag beantwoord met zeer uiteenlopende antwoorden. Om namelijk vast te kunnen stellen of games kunst zijn, moet je eerst vaststellen wat kunst is. Is een handtekening op een wc-pot zetten kunst? Een volledig blauw schilderij met de titel 'blauw'? Het vingerverfproject van je kleine neefje? Verschillende mensen hebben verschillende meningen over wat wel en niet tot kunst behoort. Je zou dus kunnen stellen dat er geen vaststaande karakteristieken aan kunst zitten, maar dat maakt de discussie er niet makkelijker op. Kunnen games dus wel kunst zijn?

Van Gogh
In de loop der tijd is een aantal media als kunst geaccepteerd. Er zullen weinig mensen zeggen dat schilderijen geen kunst zijn bijvoorbeeld. Voordat iets kunst is, moet dus het medium waar het bij hoort (schilderij, beeldhouwwerk of iets anders) dus algemeen gezien worden als kunst. Neem bijvoorbeeld Van Gogh, iemand van wie het werk pas na zijn dood grote kunst is geworden. Zijn zijn schilderijen veranderd? Nee, maar wel hoe mensen er tegenaan kijken. Hoewel hij een hoog niveau had behaald in de abstractere schilderwijze, kon zijn werk niet als kunst gezien worden tot de abstractie zelf werd geaccepteerd. Dit is een van de grote problemen met argumenten of games wel of niet kunst zijn. Hoewel je natuurlijk je Flower, je Deus Ex en andere grote namen kunt laten zien aan je niet-gamende kennis, zullen ze het niet accepteren als zijnde kunst. Pas als games door de massa worden gezien als kunst, is het kunst.

In retrospect
Maar dat betekent niet dat er niet al werken van hoog niveau zijn. Er zullen ongetwijfeld bepaalde games zijn die later als geweldig worden bestempeld. Natuurlijk zullen ook hier meningen over verdeeld zijn, maar mettertijd zullen de klassiekers er wel bovenuit stijgen. Maar niet elk beeldhouwwerk is kunst. Binnen het medium waar het in zit, moet het werk ook een bepaalde waarde hebben. Van oude muziek blijft ook niet alles over, hoewel sommige stromingen (denk aan rock) niet als goede muziek werden gezien door de generatie er voor. Als je toch vastbesloten bent iemand te overtuigen van de waarde van bijvoorbeeld LIMBO, heb je grote kans dat diegene wijst op een FarmVille dat, los van de gameplay en andere dingen, weinig kunstzinnige waarde heeft. Er moet dus een tijdje tussen zitten voordat je iets objectief kunt benaderen, je hebt die afstand nodig.

Acceptatie
Maar Yan, hoe kom je er zo bij dat de massa uiteindelijk games als kunst gaan zien, als we ze niet overtuigen? Omdat games al steeds meer mainstream worden. Dit is een ontwikkeling waar sommigen van ons een gruwelijke hekel hebben, omdat het betekent dat de 'hardcore' games plaats zullen maken voor de Angry Birds van deze tijd. Het is echter wel een verandering die al een tijdje bezig is, en die tot de acceptatie van games in het algeheel zal leiden. Natuurlijk is het niet zo dat er een algemene haat tegen games was voorheen, maar er werd simpelweg niet naar gekeken. Men zag een spelletje en had geen zin om er een diepere waarde in te zoeken. Er zat een drempel voor het spelen van games. Waarom zou je investeren in een goede pc of console als het je toch niets boeit? Alleen de kinderen spelen, en dat zijn niet het soort spelletjes dat ouders zal kunnen overhalen. De casual games vervagen die grenzen en zorgen ervoor dat de drempel wordt weggehaald. De moeders aan de Wii Fit, de zusjes aan de Nintendogs en de klasgenoten aan de Tiny Wings. Het zijn niet de spellen die iemand gamefanaat maken, maar het zorgt er wel voor dat er ruimte is voor interesse.

Wij
Helaas zit er ook een schaduwzijde aan deze ontwikkeling. Ondanks dat games zich hebben ontpopt tot een meer mainstream gebeuren, hebben de gamers dat niet. Het valt niet te ontkennen dat games lange tijd een duister hoekje van de media zijn geweest, iets om je voor te schamen. 'Gamer' is een term die een hele negatieve bijklank heeft gekregen (tik het eens in bij Google Images). Sommige mensen hebben dit omarmd, en zijn zichzelf gaan afzetten tegen de casual games. De hardcore gamers, de 1337-praters en de n00b-hunters hebben een eigen taaltje en cultuur ontwikkeld, en zetten zich zo hard mogelijk af van de mainstream. Deze groep mensen zorgt voor een hoge mate van ontoegankelijkheid voor nieuwkomers. Een deel hiervan is te verklaren met de angst voor het verliezen van de 'goede' games, maar ook zeker een deel vreest voor de identiteit. Het zorgt ervoor dat gamen een controversieel onderwerp wordt wanneer het buiten de veilige zone van het internet wordt besproken. Hoe kun je iets uitleggen over de vrijheid van creatieve uiting, wanneer mensen schreeuwen om mods om in je nakie te lopen of kinderen te vermoorden? Hoe verklaar je dat niet elke gamer een pukkelige levenloze introvert is als de boothbabes op beurzen half worden onder gekwijld door het publiek? Het is lastig om games te verkopen als een volwassen medium wanneer een deel van de gemeenschap zelf niet volwassen is. Het klinkt erg fel, en zeker niet alle gamers maken deel uit van deze groep, maar het is jammer dat deze mensen het verpesten voor de rest.

Conclusie
Het zal tijd nodig hebben, maar ik weet zeker dat we ooit normaal over de kwaliteit van games kunnen praten. Er is weinig wat we kunnen doen om deze ontwikkeling op gang te helpen, omdat het een gevecht is om de publieke opinie, en die is niet zo makkelijk te sturen. We kunnen niet iedereen onze mening opdringen, maar we kunnen wel iets doen. Ik hoop dat als iemand ooit geïnteresseerd lijkt om dieper te gaan dan Angry Birds, je hem dan niet afschrikt.

Lees meer