Nadat we ons jarenlang bezig hebben gehouden met de industriële revolutie in Anno 1800 is het tijd dat we dat tijdperk vaarwel zeggen. Anno 117: Pax Romana laat dromen werkelijkheid worden, want eindelijk staan de Romeinen in de Klassieke Tijd centraal. De grootste verandering van het nieuwe deel is daardoor de setting, maar Anno 117: Pax Romana gaat nog meer veranderingen brengen. Die veranderingen hebben we voor je op een rijtje gezet, zodat je weet wat je kunt verwachten. Sommige lijken nogal klein, maar zorgen er wel voor dat de speler nog meer vrijheid krijgt.
Diagonale wegen en plaatsingen
Vergeet de rechthoekige woonwijken, want we kunnen eindelijk diagonale wegen creëren en de huizen er diagonaal op neerzetten. Bij de boerderijen kun je de velden zo plaatsen dat ze de kleine gaten rondom een weg opvullen. Dit gaat ervoor zorgen dat je stad een stuk natuurlijker oogt en je het eiland op een andere manier kunt vormgeven.
Dag- en nachtcyclus
Voor de gameplay is het niet heel interessant, maar je kunt de stad bewonderen in de ochtend, middag, avond en nacht. Het is een goede manier om te zien of je stad goed verlicht is. In de nacht zijn er visuele verschillen, waaronder de lampen die aangaan in de huizen en productiegebouwen.
Vechten op het land keert terug
Eén van de belangrijkste veranderingen is de terugkeer van het landleger. Door een Barak te bouwen kun je in eerste instantie boogschutters en Auxilia trainen. Deze kun je vervolgens aansturen, zodat je vijandelijke legers kunt overmeesteren. Daarnaast is het hun taak om het eiland te beschermen. De villa is namelijk de kern van je eiland en als je een vijandig eiland wilt overnemen, zul je het gebouw met een leger moeten vernietigen. Als oorlog voeren dus je grootste passie is dan kun je flink aan de bak in Anno 117, want die focus is ook te vinden bij het onderzoekscentrum en de goden. Ondertussen moet je niet vergeten om zelf wapens te produceren.
Duo setting geeft nieuwe keuzes
Je hebt het misschien al gezien in de trailers van Anno 117: Pax Romana. In dit deel begin je in Latium om later naar Albion oftewel het Keltische Engeland te vertrekken om daar het Romeinse Rijk uit te breiden. Wanneer je ervoor kiest om de game te spelen via de sandboxmodus krijg je de optie om direct te starten in Albion. Het is dus niet simpelweg een gebied waar je naartoe moet varen om zo productielijnen op te starten voor de handel. Aangezien Albion andere gebouwen, bewoners en goden heeft, zorgt dit voor een ander beginscenario dan Latium.
Bepaal welke god er wordt aanbeden
In onze preview van Anno 177: Pax Romana heb je al wat meer kunnen lezen over de goden. Het Romeinse Rijk kon niet zonder goden en dat geldt ook voor jouw stad. Door een Sanctuary te plaatsen krijg je de keuze uit enkele goden. Zo kun je in het begin Mars, Neptunus en Ceres aanbidden. De goden zorgen ervoor dat bepaalde productielijnen meer producten afleveren en dus beter werken. Daarnaast speel je via de devotiepunten nog extra beloningen vrij. Welke god je uiteindelijk kiest ligt aan je speelstijl en wat je met je stad wilt bereiken. De Kelten hebben trouwens ook hun eigen goden, waardoor dit systeem geldt voor zowel Latium als Albion.
Actieve pauzeknop: Bouwen en pauzeren tegelijkertijd
Het was voor velen een groot gemis dat het niet mogelijk was om te pauzeren en tegelijkertijd zaken te regelen in Anno 1800. In Pax Romana kun je dankzij de actieve pauzeknop wel degelijk je stad plannen, onderzoeken uitkiezen en je schepen navigeren. Hierdoor kun je in alle rust de juiste beslissingen nemen en vooruit plannen met je stad. Wanneer je niet genoeg grondstoffen hebt, worden de gebouwen als blauwdruk neergezet, zodat je ze later alsnog kunt bouwen.
Je hoeft niet alle wensen te vervullen
De bevolking is altijd kieskeurig geweest, maar de Romeinen en Kelten geven je net wat meer keuzes dan normaal. De wensen van de bevolking zijn nu onderverdeeld in voedsel, kleding en publieke services. De hogere bevolkingslagen voegen daar nog een extra categorie aan toe. Bij elke categorie heb je de keuze uit een aantal opties. De Liberti willen vis of pap als voedsel. De vis zorgt ervoor dat je extra inkomen en populatie krijgt, terwijl de pap een plus twee aan populatie toevoegt. Door de attributen is het ook mogelijk om de productie op te delen, waarbij de Liberti toegang heeft tot vijftig procent pap en vijftig procent vis. Vervolgens krijg je de helft van de attribuut punten. Het staat je vrij om alle wensen in te willigen, maar je hoeft dus niet meer je eiland vol te zetten met alle mogelijke productiegoederen. Dit zorgt ervoor dat we als spelers nog meer vrijheid hebben in het creëren van een stad. Al moet ik zeggen dat het lastig is om die oude gewoontes af te leren. Door de wensen te vervullen krijg je nog steeds toegang tot extra gebouwen en nieuwe bevolkingsgroepen.
Twee verhalen in de campagne
Het is voor het eerst dat je bij de campagne de keuze krijgt uit twee personages. Je kunt kiezen voor de vrouwelijke Marcia. Zij wordt naar een eiland in Latium gestuurd om het opnieuw op te bouwen. Al moet ze eerst trouwen met haar toekomstige man. Haar broer Marcus moet vooral zijn zelfvertrouwen opkrikken wanneer hij heerser wordt over één van de eilanden. In het eerste hoofdstuk is de gameplay van beide personages hetzelfde, maar de dialogen verschillen wel degelijk. Beide personages hebben daardoor hun eigen uitgangspunt en een passend verhaal.
Management van alle goederen
Goederen en geld gaan vaak hand in hand in een Anno-game, waardoor je in de haven kunt aangeven bij welke hoeveelheid goederen verkocht of gekocht moeten worden. Je hoeft dit niet meer handmatig voor elk product te doen, want via een simpele knop bepaal je het voor alle goederen in je bezit. Het micromanagement is op dit onderdeel dus een stuk verbetert, al heb je nog steeds de optie om het per product aan te geven.
Gebouwen geven buffs en debuffs
Bij de wensen van de bevolking heb ik de attributen al aangehaald. De gebouwen hebben een soortgelijk systeem, want deze geven buffs en debuffs. Veel van de productiegebouwen zorgen voor minpunten als het gaat om de brandveiligheid van de stad. Tegelijkertijd zijn ze ook niet goed voor de gezondheid, waardoor je ook hier minpunten voor krijgt. Het is daardoor belangrijk om deze gebouwen niet midden in een woonwijk te zetten. Een marktplaats geeft dan weer bonussen voor de populatie en gelukzaligheid attribuut. Ook enkele productiegebouwen, zoals een kledingzaak, kun je in de bebouwde kom zetten. Hierdoor loont het om winkelstraten in je stad te bouwen, zodat je optimaal van die bonussen kunt genieten. In totaal kent de game acht attributen: kennis, geloof, gezondheid, gelukzaligheid, brandveiligheid, populatie, prestige en inkomen.
Loop door de stad met de first-person camera
Wat is de beste manier om te bepalen of je stad ook voor de inwoners mooi is? Door zelf over de straten te wandelen. Dankzij de first-person camera kun je straks je stad van dichtbij bewonderen en genieten van de bezigheden van de inwoners. Je kunt dit mooi combineren met de dag- en nachtcyclus.
Bepaal de onderdelen van het schip
Het bouwen van schepen is niet bepaald nieuw, maar in Anno 117 gaat het systeem anders in elkaar steken. Je bouwt de schepen nog steeds in de haven en er zijn voorgeselecteerde schepen. Mocht je die echter niet interessant vinden, dan kun je ze aanpassen. De romp gaat bepalen hoeveel modificatie-slots je kunt toepassen. Daarna is het aan jou om te bepalen of het schip optimaal op de wind kan varen dankzij een mast. Je kunt ook roeiriemen selecteren voor extra snelheid en het sneller draaien van je schip of je kiest er juist voor dat de romp extra schade kan incasseren. Voor de oorlogsschepen kun je ook nog kiezen tussen de Archer Tower, de Scorpio en de Onager. Deze schieten allemaal projectielen op de vijand af. Er zitten wel enkele limieten aan vast, want op de smallere Trireem kun je maximaal twee Archer Towers bouwen. Wanneer je schip klaar is, kun je deze modules niet meer veranderen.
Culturele keuzes
Wanneer je naar Albion vertrekt, moet je uiteindelijk een beslissing nemen over de cultuur. Je kunt ervoor kiezen om de Keltische tradities en goden te respecteren, waardoor je toegang blijft houden tot de typerende Keltische gebouwen. Of je gaat volledig voor de romanisering. Met dit laatste krijg je de mogelijkheid om Romeinse gebouwen te plaatsen, waardoor je Albion kunt zien als de zoveelste provincie van het Romeinse Rijk. De keuzes hebben invloed op de andere heersers in de wereld en zij zullen dan ook een mening klaar hebben staan.
Decoraties veranderen niet meer de ondergrond
Het was voor mij een doorn in het oog dat de decoraties in eerdere delen vaak al kwamen met een ondergrond. Een standbeeld stond dus automatisch op steen en bomen kwamen direct met gras. Die ellende is nu officieel voorbij, want dit is aangepast. Het is nu mogelijk om de grondsoort handmatig aan te passen, waardoor jij bepaalt waar er een stenen ondergrond is en waar niet. De decoraties zijn hierop aangepast. Standbeelden staan op een verhoging en een selectie aan bloemen en bomen staan in potten. Ze hebben echter ook een natuurlijk variant. Meer vrijheid dus om een prachtige stad te bouwen.
Zet kennis om in het onderzoekscentrum
Ditmaal zijn niet alle bonussen of gebouwen vrij te spelen door de wensen van de bevolking tegemoet te komen. Een flink aantal moet je onderzoeken in de Grammaticus. Bij de tweede bevolkingsgroep krijg je toegang tot dit gebouw, waardoor je kennis begint te verzamelen. De hoeveelheid kennis bepaalt hoe lang een onderzoek gaat duren. In de Grammaticus kun je drie thema’s vinden. Je hebt de economische sectie, de militaire kant en de burgerlijke sectie. Aangezien de onderzoeken minutenlang duren kun je meerdere aanvinken, zodat er automatisch een nieuw onderzoek wordt gestart. Op deze manier speel je uiteindelijk upgrades voor je warenhuis vrij, maar ook verbeterde wegen en nieuwe soldaten. En laten we gebouwen zoals de wachttoren, waterput en latrines niet vergeten. Aangezien jij bepaalt welke richting je neemt, is het begin van elke stad anders.
Direct beschikbaar op console
Het is voor de Anno-franchise een grote stap vooruit, want het is nog nooit voorgekomen dat een Anno-game direct naar de console kwam. Anno 1800 verscheen in 2018 voor de pc en kwam pas in 2023 naar de console. Met Anno 117: Pax Romana is dat anders. Op 13 november kun je de game spelen via de pc, Xbox Series en PlayStation 5. De game is ook direct beschikbaar op Steam.
De toevoeging van de Hall of Fame
Wees niet bang, de Hall of Fame is geen Battle Pass en kent geen betaalde onderdelen. Het is een beetje te vergelijken met de Golden Tickets die je in Anno 1800 kon verzamelen door scenario’s af te ronden. Ditmaal krijg je echter Fame door simpelweg de game te spelen. Zo kreeg ik Fame omdat ik voor het eerst de faillissementswaarschuwing kreeg en een productielijn van hout had opgezet. De fame-punten kun je besteden in de Hall of Fame. Deze is onderverdeeld in Latium en Albion, en beide secties kennen meerdere tieren. Hier kun je vervolgens nieuwe sigils en portretten voor je profiel vrijspelen en nieuwe decoraties voor je stad. Het heeft ook impact op de gameplay, want enkele goden, bonussen en specialisten zijn verbonden aan dit beloningssysteem. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om Woodland Rebirth vrij te spelen, waardoor je houthakkerskampen op gras kunt bouwen, zodat ze zelf bomen planten. Wil je het in een multiplayer potje eerlijk houden, dan kun je de Hall of Fame voor dat potje volledig uitschakelen.
Meerdere Bail outs mogelijk in de sandboxmodus
Anno staat vooral bekend om de vele en ingewikkelde productielijnen die je moet opzetten. Je hebt hier echter ook geld voor nodig. Het is daardoor al een tijdje mogelijk om volledig failliet te gaan, waardoor het game over is. Om jezelf daar tegen te beschermen kun je in de sandboxmodus aangeven hoeveel Bail Outs je mag accepteren. Om het moeilijk te maken kun je gaan voor nooit of eenmalig. Als je liever wilt doorspelen dan is het verstandig om het op altijd te zetten.
Diepgaander diplomatiesysteem
Het diplomatiesysteem is niet nieuw, maar heeft wel enkele veranderingen ondergaan. Alleen het menu is al wat duidelijker en geeft netjes aan welke gouverneurs ruzie met elkaar hebben. Hetzelfde geldt voor het verschil tussen jouw rijk en die van een ander met daarbij informatie waarom je op bepaalde gebieden minpunten krijgt. Zo weet je direct wat je aan je stad moet veranderen om een Alliance te tekenen. Naast een bondgenootschap is het mogelijk om een lening aan te vragen, een defensief pact te sluiten en om die gouverneur als specialist aan te wijzen. Dat is de aardige manier, want je kunt ze ook dwingen. Als het gaat om oorlogsvoeren dan heb je twee keuzes. Je kunt gaan voor een Limited War, waarbij je alleen militaire eenheden en gebouwen mag vernietigen. En je hebt de All Out War waarmee het is toegestaan om burgerlijke gebouwen af te branden. Daarnaast heb je nog de maken met de reputatie van de Emperor. Aan de hand van de gekregen titel krijg je positieve en negatieve bonussen. Ziet hij jou als een rebel dan stuurt hij legereenheden naar je eiland.
Een strakkere interface
Laten we het lijstje eindigen met een opinie. Ik vind de interface en de menu’s van Anno 117: Pax Romana een stuk logischer dan die van Anno 1800. Nu heeft de nieuwe game nog geen tientallen DLC’s ontvangen, waardoor je nu eenmaal minder gebouwen en decoraties hebt. Doordat de bevolkingsgroepen met een persoon worden afgebeeld, is het eenvoudig om al hun productielijnen te vinden en te bouwen. De decoraties zijn nu volledig samengevoegd onder een standbeeld icoon wat te vinden is naast het icoontje van een gebouw, waar je dus alle gebouwen kunt vinden. Daarnaast weet je per direct hoe het ervoor staat met alle attributen, de bevolkingsgroei en de belangrijkste goederen. Dankzij de blauwe achtergrond is de interface ook een stuk overzichtelijker. In het begin is het uiteraard even wennen, maar de vernieuwde directie juich ik al toe.
Na dit overzicht kunnen we concluderen dat Anno 117: Pax Romana de nodige veranderingen heeft aangebracht. De ontwikkelaars hebben daarbij geluisterd naar de fans van Anno 1800, want sommige veranderingen stonden hoog op de wensenlijst van de spelers. Met zo'n grote game is het mogelijk dat we een verandering over het hoofd hebben gezien dus schroom niet om in de comments te reageren. Laat dan vooral weten wat jouw favoriete verandering is!
