Review: Balan Wonderworld - Hadden ze het maar uitgesteld PlayStation 4

Balan Wonderworld is het kindje van een liefdevolle samenwerking tussen Yuji Naka, de man achter Sonic the Hedgehog en Nights into Dreams, en Naoto Ohshima, die verantwoordelijk is voor onder andere het design van de bekende blauwe egel. Een action-platformer waar beide heren voor verantwoordelijk zijn, moet toch wel goed zijn? Toen ik voor het eerst de aankondiging van Balan Wonderworld zag, was ik ervan overtuigd dat het een meesterwerk zou worden. De briljante ideeën van Naka, gecombineerd met het iconische character design van Oshima en geproduceerd met bakken met geld van Square Enix. Heeft dit recept voor succes ook echt geleid tot een wonderlijk spektakel, of is Balan Wonderworld toch echt geen bal aan?

De jaren '90 belden, ze willen hun genre terug

Balan Wonderworld is een Mascot Platformer/Collectathon die in 2021 is uitgekomen. Ja, je leest het goed. Een game in een genre dat eind jaren '90 en begin jaren '00 ontzettend populair was en daarna links en rechts werd ingehaald door nieuwere, meer innovatieve game-genres, wordt te midden van een wereldwijde crisis en tijdens de overgang van console-generaties uitgebracht. Je kunt veel zeggen over Square Enix, maar lef heeft de studio wel. Of het echter een goed idee is om een game met een gruwelijk achterhaald concept uit te brengen met zoveel bravoure als de Japanse ontwikkelaar doet, is een tweede vraag. Na het spelen van de demo van Balan Wonderworld begon ik me namelijk af te vragen of er achter de kleurrijke graphics nog wel een goede game schuilging. Ik kan je in ieder geval alvast verklappen dat ik na het spelen van de volledige game even verward was over Balan Wonderworld als daarvoor.

Laat ik in ieder geval eens bij het begin beginnen. Balan Wonderworld heeft een verhaal. Dat verhaal is niet heel diepgaand, maar dat hoef je bij een platformer ook niet te verwachten. Helaas is de diepgang niet het enige probleem. Het verhaal van Balan Wonderworld wordt namelijk ook bizar slecht verteld. Aan het begin van de game kun je namelijk kiezen tussen twee personages, die elk zes verschillende uiterlijke variaties kennen. Deze personages, Leo Craig en Emma Cole, zijn twee kinderen die om een of andere reden verdrietig zijn en van huis weglopen. Tijdens de eerste cutscene zie je hoe ze over straat lopen en in een theater terechtkomen. Hier worden ze begroet door de excentrieke Balan, die wat zingt en danst, waarna Leo en Emma in een soort droomwereld terechtkomen. Hoe ze daar terecht zijn gekomen, wat ze daar doen, waarom ze daar zijn, of of ze überhaupt nog leven, mag Joost weten. In deze wereld moeten de kinderen langs twaalf verschillende sub-werelden reizen die allemaal een eindbaas bevatten. Die eindbazen zijn stuk voor stuk mensen die om een of andere reden een negatieve emotie hebben ervaren en vervolgens in monsters zijn veranderd door Lance, de tegenhanger van Balan. Door de eindbazen te verslaan, ontdoe je de NPC's van hun negatieve emoties waardoor ze weer terug veranderen in mensen. Hoe dat dan gebeurt en wat jij daarmee te maken hebt, wordt ook even in het midden gelaten. Ik begrijp dat het verhaal in een platformer wellicht niet centraal staat. Toch vind ik het jammer dat er zo weinig duidelijk wordt in de game. Ik hoopte namelijk dat ik, naarmate ik steeds meer levels vrijspeelde, meer zou leren over Wonderworld en wie Balan en Lance nou precies zijn en waarom zij doen wat zij doen. Helaas kwam ik daar nooit achter.

Oooh, wat doet dit knopje?

Waar ik ook nooit achter ben gekomen, is wat ik nou in hemelsnaam met de Tims aan moet. Wanneer je niet in een van de twaalf sub-werelden aan het vertoeven bent, kun je in de hub-wereld rondlopen. Dit is een soort zwevend eiland waar de poorten naar de andere werelden te vinden zijn. In het midden van dat eiland vind je een soort Rube Goldbergmachine waar de Tims in kunnen spelen. Tims zijn een soort fluffy kuikentjes die je kunt voeden met de kristallen die je in de levels tegenkomt. Als de Tims genoeg gegeten hebben, worden ze groter en dikker en kunnen ze uiteindelijk een ei leggen waar een nieuwe Tim uitkomt. Hoe meer Tims je hebt, hoe meer onderdelen van de Rube Goldbergmachine je vrijspeelt. Wat de Tims daar precies doen, waarom je ze moet fokken en waar in godsjezusnaam die Rube Goldbergmachine voor is, dat mag je zelf bedenken. De game gaat het je in ieder geval niet uitleggen.

Doordat ik dus geen idee heb wat ik met deze Chao Garden-ripoff aan moet, heb ik er niet echt heel veel zin in om elke keer die beestjes maar te voeren. Blijkbaar hebben de Tims echter wel een functie in de game, want als je een level binnengaat, lopen de pluizenbolletjes met je mee. Soms brengen ze een voorwerp naar je toe, breken ze een kristal, of vallen ze een vijand aan. Erg handig, die hulp. Het is echter totaal niet nodig. Balan Wonderworld is namelijk een kinderlijk eenvoudige game. Je hebt namelijk maar één knop die je hoeft in te drukken. Ok, technisch gezien zijn het er drie, als je de twee schouderknoppen en de start-knop meetelt, maar dat doe ik voor nu even niet. De acties die je kunt uitvoeren, doe je namelijk maar met één knop en het maakt niet uit welke je daarvoor kiest. Afhankelijk van welk kostuum je draagt, kun je namelijk met een van de verschillende knoppen op je controller springen of een aanval doen. Ondanks dat de ontwikkelaars slechts één knop hebben hoeven programmeren, voelt de gameplay toch vrij houterig aan. Naast de ongemakkelijke wandelanimaties voelt het lopen ook raar aan. Er is namelijk geen acceleratie en bij het springen is de Coyote Time minimaal. De camera is te besturen, maar zorgt vaker voor ongemakkelijke invalshoeken dan wat anders. Het is erg wennen aan deze manier van besturing en om heel eerlijk te zijn, is het ook niet echt bevredigend. Ik betrapte mezelf erop dat ik gedurende mijn speelsessies willekeurig van knop veranderde, omdat toch elke knop hetzelfde doet. Gewoon, om de variatie er een beetje in te houden. Ik heb verdomme toch voor die hele controller betaald, dan ga ik elke knop gebruiken ook!

Verkleedpartijtje

Die kostuums waar ik het net een beetje over had, daar wil ik wat dieper op ingaan. In Balan Wonderworld zitten ruim tachtig verschillende kostuums die je kunt verzamelen. In elk level vind je een aantal verschillende kostuums met elk een eigen speciale vaardigheid die je dus met één van de knoppen op je controller kunt activeren. Op elk moment kun je slechts drie kostuums tegelijkertijd bij je dragen en met de schouderknoppen kun je wisselen tussen een van die drie kostuums. Om door een level heen te kunnen navigeren, zul je dus vaak van kostuum moeten wisselen. Heb je namelijk een kostuum aan waarmee je een aanval kunt doen, dan kun je niet springen. Nu vind ik het niet erg om steeds van kostuum te moeten wisselen om door het level te kunnen geraken, ware het niet dat het wisselen tussen kostuums wel zo'n twee seconden per keer duurt. Daarnaast zitten er veel te veel kostuums in de game die eigenlijk niet hadden gehoeven. Meer dan eens heb ik gezien dat een kostuum dat je in een later level kunt vinden eigenlijk gewoon een variant is van een kostuum dat je al eens eerder gehad hebt. In de tweede wereld is het zelfs zo dat je aan het begin van het eerste level een kostuum krijgt waarmee je door water heen kunt zwemmen. Bijna direct daarna krijg je een tweede kostuum waarmee je ook door water heen kunt zwemmen, maar tussendoor ook uit het water kunt springen. Binnen vijf minuten is het eerste kostuum dus compleet redundant geworden.

Het verzamelen en gebruiken van kostuums is overigens ook geen uitdaging. Elke sub-wereld bestaat uit twee levels en een eindbaas. In die twee levels vind je alle kostuums die je nodig hebt om verder te kunnen en de eindbaas te verslaan. De kostuums zien eruit als Mario Kart power-up doosjes die je moet ontgrendelen met een sleutel die je elders in het level vindt. Met elders in het level bedoel ik overigens op steenworp afstand en in het volle zicht van het doosje. Zelfs Stevie Wonder kan de sleutel nog vinden. Wanneer je door een vijand geraakt wordt, of genadeloos van het level af pleurt, dan verlies je het kostuum dat je op dat moment aan hebt. Wanneer je dat kostuum terug wilt, moet je wachten totdat het respawnt of je kunt er eentje uit je garderobe plukken als je slim genoeg was om meerdere duplicaten van hetzelfde kostuum op te pakken. Gelukkig liggen de kostuums in Balan Wonderworld letterlijk voor het oprapen. Zelfs tijdens de baasgevechten blijven ze maar spawnen. Je moet wel een oppernoob zijn als je hier game over weet te gaan, wat overigens niet eens kan. De eindbazen zijn overigens ook verre van uitdagend. Elke eindbaas gaat in drie klappen neer en als je goed kijkt naar welke kostuums je in de eindbaas arena voorgeschoteld krijgt, weet je ook precies wat je tegen hem moet gebruiken.

Balan is Bout

De verschillende kostuums zorgen wel voor een hoge herspeelbaarheid. Tenminste, als je een onverzadigbare verzameldrang hebt. In elk level zijn namelijk minstens zes gouden Balan-trofeeën te verzamelen. Om de volgende levels vrij te spelen, heb je elke keer minstens een x aantal trofeeën nodig. Wanneer je gewoon een beetje oplet wanneer je door de levels heen speelt, voldoe je elke keer makkelijk aan het quotum. Wil je echter alle trofeeën verzamelen, dan moet je vaker terug naar vorige levels. Sommige trofeeën zijn namelijk alleen te verkrijgen door de speciale vaardigheid van een specifiek kostuum te gebruiken. Drie trofeeën van elke sub-wereld zijn daarnaast verscholen achter de eindbaas. Voor elke van de drie mogelijke manieren waarop je schade kunt toebrengen aan de eindbaas, krijg je een trofee. Wanneer je alle kostuums hebt verzameld, zou je dus alle trofeeën moeten kunnen verkrijgen, toch? Helaas is niets minder waar.

In de verschillende levels kom je namelijk ook gouden Balan-hoeden tegen. Wanneer je deze oppakt, word je door Balan uit het level gerukt en kom je in een soort vreemde leegte terecht. Wat volgt is een serie Quick Time Events waarbij je op het juiste moment op de knop, eender welke knop, moet drukken om Balan te helpen willekeurige voorwerpen te breken. Deze Quick Time Events, genaamd Balan's Bout, voelen totaal niet op hun plek in de wereld en lijken compleet willekeurig door de game te zijn gestrooid. Buiten het feit dat letterlijk niemand geniet van Quicktime Events, is het ook nog eens zo dat een Balan-trofee gelocked zit achter dit gedrocht van een minigame. Helaas is het zo dat je voor de trofee wel een perfecte score moet behalen in de minigame. Wanneer je ook maar één Quick Time Event verpest, kun je de minigame niet resetten en moet je ongemakkelijk de hele sequence door. Wanneer je dan de minigame opnieuw wilt proberen, moet je eerst de eindbaas van de sub-wereld verslaan om de hoed te laten respawnen. Ain't nobody got time for that!

Felle kleurtjes maken veel goed

Ik hoor je al denken, maar Cloud, is echt alles aan deze game dan compleet ruk? Nee, niet alles aan Balan Wonderworld is compleet ruk. Er is veel ruk, maar op audiovisueel gebied weet de game op momenten toch plezierig te zijn. De cutscenes zien er prachtig uit en doen me denken aan Pixar-films. Had ik overigens ook wel verwacht van het briljante animatieteam van Square Enix. De designs van de personages en de eindbazen zijn erg goed gedaan en ook sommige, maar zeker lang niet alle, kostuums zien er leuk uit. De verschillende kostuums die je kunt dragen, worden in de wereld namelijk gerepresenteerd door NPC's die al dansend door de levels verspreid staan. Af en toe staan ze in een lijn samen te dansen wanneer je eraan komt. Waarom dit gebeurt, is mij nog steeds onduidelijk. Ook verdwijnen de NPC's in het luchtledige wanneer je bij ze in de buurt komt. Een beetje gek, maar op een gegeven moment wen je er wel aan dat iedereen van je wegvlucht. De werelden blijven echter wel gewoon staan en zien er kleurrijk uit. Sommige levels hebben echt een tof design, zowel qua uiterlijk als qua opbouw en complexiteit. Helaas staat daar tegenover dat andere levels dan weer een stuk minder zijn en het conische perspectief van de wereld (denk aan de wc rol-vorm van de wereld in Animal Crossing) helpt dan ook niet echt mee. Hierdoor voelen de levels af en toe, zeker de levels die echt veel felle kleurtjes bevatten, een beetje aan als een bad trip op een niet nader te noemen substantie. En ja, ik weet hoe dat eruit ziet.

De muziek is op momenten ook echt wel geniaal. De theatrale soundtrack van Balan Wonderworld is plezierig om naar te luisteren, hoewel het na een tijdje allemaal wel erg repetitief klinkt. Gelukkig zijn de levels niet zo lang dat je uren achter elkaar naar hetzelfde muziekje hoeft te luisteren, dus dat scheelt. Waar ik me overigens wel gruwelijk aan stoor, zijn die vreemde musical-stukjes aan het einde van elk eindbaasgevecht. Wanneer je een eindbaas hebt verslagen, verandert het monster terug in zijn menselijke vorm en gaat hij of zij met de hoofdpersoon en alle kostuum-NPC's uit de sub-wereld dansen en zingen. Ja, dit gebeurt elke keer nadat je een eindbaas verslaat. Het is bizar en ik word er moeilijk ongemakkelijk van. Houd je echter van tenenkrommend vrolijke musicals in niet-bestaande taal, dan kun je ze waarschijnlijk meer waarderen. Mij in ieder geval niet gezien.