Review: System Shock - CONTROL-ALT-REPEAT Pc

Anno 2023 zijn gamers intussen aardig gewend geraakt aan remakes, maar een remake als System Shock, daar zijn er toch niet zo veel van. Night Dive Studios verkiest authenticiteit over innovatie en doet er daarom ook alles aan om het gevoel van 1994 zo getrouw mogelijk over te brengen, zelfs als dit betekent dat System Shock hiermee weinig nieuwe spelers aantrekt en de nieuwe generatie gamers links laat liggen.

[CREATE NEW/OLD USER PROFILE]

System Shock mag bij deze nieuwe generatie niet zo heel veel belletjes doen rinkelen, maar het valt niet te ontkennen dat de in 1994 verschenen sci-fi shooter - net als tijdgenoten DOOM, Duke Nukem en Wolfenstein - behoorlijk wat deuren heeft geopend voor huidige shooter franchises. Waar die andere gamereeksen uiteindelijk te boek zijn komen te staan als klassieke boomer shooters, ging System Shock wat dieper en gooide het elementen in de mix die later de fundering vormden voor titels als BioShock, door hevig te leunen op exploratie en het uitrollen van een verhaal door stukje bij beetje details rondom het plot te laten ontrafelen.

Het plot van System Shock draait om een naamloze hacker die vanuit zijn rommelige appartement tracht in te breken bij TriOptimum, om zo een military grade augmentatie te downloaden. Gedurende deze poging word je door een arrestatieteam achter je bureau vandaan geplukt en naar een hoge pief van TriOptimum geëscorteerd. Tegen alle verwachting in ziet hij alles door de vingers en schenkt hij je zelfs deze augmentatie, mits je bereid bent om je hacking skills in te zetten om alle ethische restricties van S.H.O.D.A.N. - een artificiële intelligentie aan boord van Citadel Station - op te heffen. Gezien je hierin slaagt, krijg je je augmentatie en word je na de operatie een half jaar in coma gehouden om te herstellen, om na je ontwaking te ontdekken dat Citadel Station en diens crew totaal naar de filistijnen is gegaan door jouw acties. SHODAN heeft de touwtjes stevig in handen en is niet van plan die weer over te dragen, laat staan jou te laten vertrekken.

SHODAN Showdown

Voor de kenner van het origineel trap ik nu de grootse open deur ooit in, maar ook in System Shock vormt anno 2023 SHODAN de grootste bedreiging. Net als 29 jaar geleden vereist System Shock heden ten dage dat jij het desolate Citadel Station afstruint naar tekenen van leven en vitale informatie om SHODAN een halt toe te roepen en pleite te maken. De noodzaak om audiologs en allerhande achtergrondinfo te verzamelen was nog nooit zo groot als in System Shock, zowel toen als nu. System Shock is ook nu weer een game die geen moeite doet om je hand vast te houden en je te begeleiden wanneer je het eventjes niet meer ziet zitten. Wie hoopt op een relaxte rechttoe rechtaan lineaire shooter, kan beter niet inloggen bij TriOptimum.

Sterker nog, System Shock doet letterlijk niks om je op gang te helpen wanneer je het even niet meer weet. Tegenwoordig zijn we gewend aan waypoints en objective markers, maar Night Dive blijft bij de roots en doet daar ook in deze remake van System Shock niet aan mee. Dat betekent dat je het gros van de tijd vooral aan het zoeken bent naar je doel of een noodzakelijk item. Luister je niet naar audiologs of lees je geen rondslingerende berichten, dan zoek je jezelf werkelijk het lapzuur. Keycards, upgrades en toegangscodes kunnen zich letterlijk overal begeven, wat garant staat voor uren aan rondzwerven en backtracken. Mocht je daar dus geen fan van zijn, laat dit dan een waarschuwing zijn. Maar goed, dit wist je allemaal al als fan van het eerste uur.

Culture shock

Ik spreek bewust die originele fanbase aan, want System Shock is overduidelijk gericht op die doelgroep. Als er één ding is wat Night Dive namelijk niet heeft gedaan, is het System Shock opnieuw uitvinden. Eerder haalde ik nog andere invloedrijke tijdgenoten aan: DOOM, Wolfenstein, zelfs Duke Nukem reken ik nog een beetje mee. Net als System Shock hebben zij allen modernisering ondergaan om de oldschool franchise onder de aandacht te krijgen bij de nieuwe generatie. Ondanks de doelstelling om het originele DNA erin te houden, spreken we bij DOOM en Wolfenstein over geheel nieuwe, current-gen games die weinig meer van doen hebben met diens bronmateriaal en slechts enkele raakvlakken hebben.

Bij System Shock is dit niet zo. System Shock is veelal op grafisch vlak aangepakt, waarbij Night Dive er zelfs niet voor heeft gekozen om de visuals naar de huidige standaard te trekken. Wie verwacht dat System Shock er door middel van de Unreal Engine 4 haarscherp en ultramodern uitziet, staat een teleurstelling te wachten. Uiteraard is het allemaal niet meer zo blokkerig als 29 jaar geleden (of acht jaar geleden als we de vergelijking met System Shock: Enhanced Edition gaan maken) en hebben we tegenwoordig met meer polygonen van doen, maar het ontwikkelteam heeft er met de System Shock remake toch voor gekozen om het grafisch een oldschool tintje te geven, wat het beste opvalt wanneer objecten - en dus ook vijanden - wat dichterbij komen. Die oldschool vibe is perfect voor de liefhebbers, maar zal de huidige en grafisch veeleisende generatie gamers wellicht afstoten.

Het goede komt naar hen die wachten

Ergens is dat best wel jammer, want System Shock is het soort game welke rijpt naar mate je deze speelt. Toegegeven, ik heb het origineel nooit gespeeld - iets wat men gezien mijn leeftijd onmogelijk achtte - en ook ik stapte dus met een vooroordeel Citadel Station binnen. Aanvankelijk vond ik het allemaal maar niks. Achterhaalde graphics, clunky besturing (welke overduidelijk op muis en toetsenbord is gericht en slechts gedeeltelijk de controller ondersteunt), de hele gangetje-gangetje opzet die je om de haverklap laat verdwalen, ontiegelijk verrotte inventory management... het kon me allemaal gestolen worden, om heel eerlijk te zijn. Toch bleef ik terugkeren naar System Shock en niet alleen omdat ik een reviewplicht had.

Wie namelijk de tijd neemt om het verhaal te laten ontvouwen, gaat System Shock steeds meer waarderen. Hoe verder je komt, hoe meer intrigerend het kat-en-muis-spel tussen jou en SHODAN wordt. Naar verloop van tijd ga je ook steeds meer de correlatie tussen System Shock en andere, invloedrijke shooters opmerken. Vleugjes Half-Life, BioShock, Resident Evil en Dead Space komen mettertijd bovendrijven, waarmee Night Dive de perfecte hommage brengt aan het System Shock uit 1994, één van de grondleggers van het huidige gamelandschap. En dat is iets wat je op een gegeven moment begint te waarderen, al kan het dus enkele uren duren voordat je dat sentiment bereikt.

Maar daarvoor dien je dus wel uren (in mijn geval ruim vijfentwintig) van je tijd te spenderen in een game die wat achterhaald aanvoelt wanneer je deze langs andere remakes legt. Grafisch is het een stuk beter dan het ooit tevoren was, maar blijft het toch nog wat achter. Voor combat geldt hetzelfde, waarbij vooral melee aanvallen voor 2023-begrippen zwaar underwhelming zijn. Hierdoor wordt vooral het geduld van de moderne gamer - gewend aan onmiddellijke bevrediging - behoorlijk op de proef gesteld. Deze zelfde moderne gamer zal waarschijnlijk ook wat moeite hebben met de besturing, vooral wanneer de controller diens voorkeur geniet. Maar neem het aan van een controller-gebruikende gamer die met een behoorlijk negatief beeld System Shock betrad: SHODAN heeft absoluut haar manieren om je geïnvesteerd te houden, of je nou een fan van het origineel bent of voor het eerst Citadel Station doorkruist.