Review: Until Dawn PlayStation 4

Until Dawn laat zien dat de grens tussen game en film tegenwoordig opvallend onopvallend kan zijn. In deze horrorgame volg je de bekende paden van een zogenaamde 'teen horror' film, wat betekent dat je tegen beter weten in afreist naar een zeer duistere locatie en daar de gruwelijkste dingen meemaakt. Waar je tijdens het bekijken van zo'n film waarschijnlijk als een gek 'Ga daar nou niet heen!' loopt te schreeuwen, geeft Until Dawn je de mogelijkheid om ook daadwerkelijk niet daarheen te gaan. Bovendien moet die keuzevrijheid ervoor zorgen dat je deze game meerdere keren kunt doorlopen en iedere keer iets anders ervaart en een andere uitkomst hebt. Mits je de eerste doorloop overleeft natuurlijk.

Suspense en emotie

Het verhaal, de karakters en de sfeer van Until Dawn zijn zonder twijfel de sterkste punten van de game, maar het is lastig om er al te veel over te vertellen zonder meteen iets essentieels te verraden. Om het cryptisch te houden, draait het in Until Dawn om acht tieners die afreizen naar een afgelegen berg om daar een rampzalige gebeurtenis van een jaar eerder een plaats te kunnen geven. Uiteraard gaat dat niet zonder tegenslagen en blijkt het al snel de vraag te zijn of ze alle acht nog wel levend de ochtend zullen halen (vandaar 'Until Dawn'). Dat zorgt voor heel wat spanning en brengt een aantal schrikmomenten met zich mee, maar toch wordt Until Dawn nooit echt eng. Speel je in het donker met een koptelefoon op, dan zal je hart wellicht een aantal keer overslaan, maar onderbroeken zullen ongetwijfeld schoon blijven. Dat neemt niet weg dat het verhaal boeiend is, de nodige twists kent (die de doorgewinterde griezelaar waarschijnlijk wel vroegtijdig aan ziet komen) en vooral leunt op de zeer uiteenlopende karakters.

De acht tieners hebben allemaal een eigen karakter, soms lekker stereotypisch, dat bovendien lichtelijk beïnvloed kan worden door de keuzes die jij met ze maakt. Je speelt namelijk met alle acht de karakters, die elkaar op vrij rap tempo afwisselen. Je speelt dus zowel met de stoere hunk als met de vervelende bitch, en met zowel het fragiele, verlegen meisje als met de nerd. Zo leer je de karakters langzaam beter kennen, mits je ze in leven weet te houden. Uiteindelijk zal je levensgevaarlijke keuzes moeten maken (letterlijk) en berust die keuze vaak op de emotionele band die je met de karakters hebt. Toch had ik na het uitspelen het gevoel dat ik bepaalde karakters beter had leren kennen dan andere, maar dat komt voornamelijk door de kracht van de game: jouw keuzes hebben daadwerkelijk invloed op het verloop van het verhaal.

Kiezen of delen

Steeds meer games geven de speler de kans om ogenschijnlijk ingrijpende keuzes te maken. Vaak blijkt dat achteraf maar weinig effect te hebben gehad op het verhaal. Dat is in Until Dawn anders. Op sommige momenten maak je kleine keuzes die onderlinge relaties beïnvloeden, op andere momenten maak je zeer ingrijpende beslissingen die het leven van een tiener kunnen redden of verwoesten. Het systeem achter deze keuzes wordt door Supermassive Games het vlindereffect genoemd. Als je een ingrijpende keuze hebt gemaakt, verschijnen er vlinders in beeld. Soms blijkt uit de seconden die volgen wat het gevolg is van jouw beslissing, maar vaker kom je er pas veel later achter wat het uiteindelijke effect van de ingeslagen weg is geweest. Naast het maken van deze keuzes en het stapvoets lopen door griezelige gangetjes, komt er af en toe een quick time event tevoorschijn. Op die momenten wordt je eraan herinnerd dat je een game zit te spelen. Dat is voor gamers niet erg, maar Until Dawn zou juist zo perfect geweest zijn voor individuen die nooit een game oppakken. Het zou horrorfilmliefhebbers naar de PlayStation 4 hebben kunnen trekken en een optie om de quick time events uit te zetten, zou voor hen dus ook geen overbodige luxe zijn geweest.

Until Dawn is opgedeeld in tien hoofdstukken en voorafgaand aan ieder hoofdstuk krijg je te zien wat er daarvoor allemaal is gebeurd, inclusief jouw beslissingen. Dat zorgt ervoor dat de game aanvoelt als een horrorserie en dat je altijd op de hoogte bent van wat er met jouw geliefde en gehate karakters is gebeurd. Continu vraag je je af wat er gebeurd zou zijn als je links was gegaan in plaats van rechts, maar je zult er pas achter komen wanneer je de game nogmaals doorloopt. Het herladen van checkpoints is er niet bij in Until Dawn. Maak je een, voor je gevoel, verkeerde keuze, dan moet je daarmee zien te leven. Dat ben je als gamer eigenlijk niet gewend, maar voelt verdomd goed, omdat iedere speler daardoor een unieke ervaring heeft. De dood is in Until Dawn geen reden om het game over-scherm tevoorschijn te toveren, het lijden is juist onderdeel van de vertelling.

Een plaatje

Dat de sfeer in Until Dawn zo sterk is, heeft ook te maken met de audiovisuele presentatie van de game. De wereld oogt duister en is gehuld in een onheilspellende hoeveelheid sneeuw, en de gezichten van de karakters zijn levensecht. Bovendien schuilen er getalenteerde acteurs achter de virtuele karakters, zoals Hayden Panettiere en Peter Stormare. Daardoor heb je het idee met 'echte' mensen te maken te hebben, mede door de sterke voice-acting. Helaas lijken de stemmen op sommige momenten niet helemaal synchroon te lopen met wat er op je scherm getoond wordt en kakt de framerate nog wel eens in op de meest vreemde momenten, maar deze technische mankementen worden ten alle tijden overschaduwd door de spanning en sfeer die Until Dawn rijk is.

Zwieren, zwaaien en verzamelen

Until Dawn is de eerste game die in mijn ogen op een juiste manier gebruik maakt van de motion sensor in de DualShock 4. Alle bewegingen voelen natuurlijk aan, niets is geforceerd en je hoeft geen gekke patronen te onthouden. Voor een linkse keuze beweeg je lichtelijk naar links en voor een rechtse keuze naar rechts. Je zak- of olielamp beweeg je net zo intuïtief en ook bij het schuiven van kasten of het openen van een hendel werkt alles zoals je zou verwachten. Daardoor verkoos ik de motion controls zelfs boven de gebruikelijke speelwijze, en dat zegt wat. Daarnaast voelt het goed om met je lichtbron in duistere kamers te snuffelen naar items met waarde. Er valt namelijk heel wat te ontdekken en te verzamelen in Until Dawn. Ieder gevonden item voegt bovendien iets toe aan het verhaal, waardoor het niet aanvoelt als een manier om de lengte van de game te rekken.