Preview: The Lord of the Rings: Gollum - Look who's Tolkien

"I want to remind everyone that this is based on the books, not on Peter Jackson's work". De mensen van het Duitse ontwikkelteam Daedalic waren hier heel duidelijk over. The Lord of the Rings: Gollum moet onder geen enkel beding worden vergeleken met de hoge lat leggende films van een krappe twintig jaar geleden en wie dat wel doet, kan van een koude kermis thuiskomen. Met die kennis in het achterhoofd mocht ik vierentwintig uur doorbrengen met de titulaire anti-held, wiens schizofrene persoonlijkheid ik steeds meer begon te begrijpen. Aan de ene kant viel Gollum namelijk best te pruimen, terwijl stemmen in mijn hoofd me juist probeerden te vertellen dat Daedalic toch echt andere keuzes had moeten maken.

"Why are they looking at usses"

Nog voor ik de PAX-demo installeerde sloeg de twijfel al toe, wellicht onbedoeld aangewakkerd door diezelfde mensen van Daedalic. Na een korte tête-à-tête met een snotverkouden Julius Klengel kwam het uiteindelijk dan toch ter sprake: waarom ziet Gollum er uit zoals hij eruitziet en hoe ga je om met de film-fanbase die daar moeite mee heeft (en dat duidelijk merkbaar maakt)? Nogmaals wijzend op Daedalics referentiemateriaal - J.R.R. Tolkiens boeken en niet Peter Jacksons films - legt Julius uit waarom Gollum/Sméagol een 'afwijkend' uiterlijk heeft.

"We spelen dit verhaal vanuit het perspectief van Sméagol, die zichzelf heel anders ziet dan de rest van de LOTR-personages. Wanneer hij zichzelf gadeslaat in de weerspiegeling van een plas water, ziet hij een bijna kinderlijk, onschuldig individu. Daarom hebben we ervoor gekozen om hem een wat ronder, kinderlijker gezicht te geven". Hoewel dit zeer aannemelijk klinkt, wil het er bij mij niet helemaal in. Ik ben intussen zo gewend geraakt aan de bekende vercrackte kop van Gollum en Andy Serkis' stemgeluid dat Daedalics interpretatie aanvoelt als een inferieure redesign, waarbij het beloofde stemgeluid van een voor mij onbekende Gandalf - wiens zoetgevooisde stem ironisch genoeg bijzonder dicht in de buurt komt van Sir Ian McKellen - enig soelaas biedt.

“Oft hope is born when all is forlorn.” - Legolas

Natuurlijk is dit een compleet verkeerde mindset om mee in The Lord of the Rings: Gollum te stappen. Wie zich al voorneemt om teleurgesteld te raken, raakt dat uiteindelijk ook snel. Gelukkig ben ik bekwaam genoeg om mijn persoonlijke voorkeuren los te koppelen en mijn hands-on te baseren op feiten. Ook hier worden de verwachtingen al enigszins getemperd door Daedalic. Gezien we te maken kregen met een PAX-demo, een vroege build die verre van optimaal was en al zeker niet geschikt was om met raytracing te ervaren, moest ik rekening houden met grafische bugs, glitches en eigenaardigheden waarvan men beloofde dat deze absoluut niet aanwezig zullen zijn in de Day One-versie.

Met die informatie in het achterhoofd werd ik losgelaten in drie van de in totaal vijfentwintig levels, welke alles bij elkaar voor twintig uur aan verhalende Gollum-gameplay moeten gaan zorgen. De tutorial - gesitueerd in het altijd gezellige Mordor - leerde me omgaan met Gollums klim-, klouter-, en sluipvaardigheden, waarna een ontmoeting met de Mouth of Sauron en de Inquisitor me meer vertelde over het leven van Gollum voor het hele Fellowship of the Ring-verhaal. Om te laten zien dat Daedalic meer in z'n mars heeft dan duistere werelden bouwen, stond level drie geheel in het teken van Mirkwood en diens elvenbewoners, waar Gollum zijn dagen als gevangene en beoogde informatiebron van Gandalf slijt.

“The wise speak only of what they know.” - Gandalf

Uiteindelijk heb ik de toegekende vierentwintig uur niet nodig gehad om te achterhalen waar The Lord of the Rings: Gollum in slaagt en waar het vooralsnog niet zo 'precious' is. Gezien de game wordt geadverteerd als een narratieve third-person stealth/actiegame legt Daedalic dan ook erg de nadruk op de verhaalvertelling en manier waarop de speler zelf een draai aan dingen mag geven. The Lord of the Rings: Gollum hoopt namelijk dat de speler door middel van enige keuzevrijheid het idee krijgt dat het invloed kan uitoefenen, zonder dat men afwijkt van de strikte lore die Tolkien al heeft gevestigd.

Zo doet Daedalic een verwoede poging door korte Sméagol vs. Gollum-discussies aan de man te brengen, waarbij de speler een standpunt moet innemen en deze moet verdedigen tegenover het alter-ego. In de praktijk lijkt de keuze hierin niet echt veel uit te maken. Zo moest ik kiezen tussen leven of dood van een kever, die volgens Gollum een spion van Sauron was en volgens Sméagol gewoon pollen aan het verzamelen was. Na beide opties te hebben geëxploreerd, volgde uiteindelijk een cutscene met dezelfde uitkomst. Teleurstellend, maar diep van binnen niet onverwacht. Uiteindelijk weten we allemaal waar het verhaal zich heen werkt (mits je bekend bent met The Fellowship of the Ring), dus hopen op een totaal andere wending is utopisch gedachtengoed.

"You can not hide, I see you! There is no life after me. Only death!" — Sauron

Wie hoopt dat de rest van de gameplay hier verandering in kan brengen, dient ook diens verwachtingspatroon wat te temperen. Hoewel The Lord of the Rings: Gollum ogenschijnlijk ruimte biedt voor vrije exploratie, doet het dat niet en blijft de route vooralsnog uitgestippeld. Wel belooft Daedalic dat het de speler ruimte geeft om op meerdere manieren progressie te boeken en niet alles voor-de-hand-liggend te maken. In de demo kwam dit niet direct tot uiting.

Zodra afgrijselijk gemodeleerde orcs de revue passeerden, liet de game zich direct van zijn slechtste kant zien. "Hide in the tall grass" is het devies, waarbij de tutorial me opdracht geeft om richting de ongewapende orc te sluipen zodat ik die wurgen zodra ik binnen wurg-afstand sta. Uiteindelijk zag de orc me tijdens de eerste poging met z'n derde oog, liep ik tijdens de tweede poging letterlijk tegen hem aan omdat de prompt maar niet verscheen en strandde de derde poging omdat ik niet geruisloos genoeg door het gras tijgerde. Een optie tot ontkomen bood men mij niet meer. Een abrupt Game Over-scherm werd me direct noodlottig.

"I wonder if we'll ever be put into songs or tales." — Samwise Gamgee

Nogmaals, ik ben me er volledig van bewust dat The Lord of the Rings: Gollum zich in de ontwikkelfase begeeft. Het "game in development" watermerk herinnerde mij hier non-stop aan. Nu al zeggen dat The Lord of the Rings: Gollum een probleemgeval gaat worden is daarom wat voorbarig. Wie goed kijkt (en een beetje z'n fantasie gebruikt) ziet ook dat Daedalic écht moeite steekt in het creëren van een Tolkien-waardige verhaal omtrent de populaire-antiheld. Men heeft per slot van rekening een heel team van Tolkien-connaisseurs in huis gehaald om er zeker van te zijn dat het de lore niet verprutst en zich de toorn van de hardcore fans niet op de hals haalt.

Aan de andere kant blijf ik er sceptisch onder, vooral nu ik zelf met de game aan de slag ben gegaan. Het uiterlijk en stemgeluid van Gollum daargelaten, echt weggeblazen ben ik vooralsnog niet. De besturing, de vormgeving, de onderscheidende elementen... voor nu kom ik niet verder dan 'prima'. Maar kom je met 'prima' ver genoeg wanneer alle ogen van de LOTR-fans op je gericht zijn, als die van Sauron op een Ringbearer? Laten we vooral vasthouden aan de woorden van Gil-Galad: "Hope is never mere, even when it is meager."

The Lord of the Rings: Gollum verschijnt 25 mei op PS4, PS5, Xbox Series X|S, Xbox One, Nintendo Switch en pc.