Review: Layers of Fear - Een penseelstreek verwijderd van perfectie Pc

Als een film succes heeft, is het handel; als hij een flop wordt, is het kunst. De Italiaanse auteur Carlo Ponti wist het destijds niet, maar hetzelfde citaat kunnen we inmiddels ook op games toepassen. De psychologische Layers of Fear-serie heeft tot nu toe het label van ‘handel’ opgeplakt gekregen, maar toch heeft men bij Bloober Team nog ruimte gezien om de trilogie - bestaande uit Layers of Fear, diens DLC Inheritance en Layers of Fear 2 te retoucheren tot een nieuwe Layers of Fear. De vraag is nu alleen of dat wederom handel is, of eerder kunst.

Meer dan een nieuw laagje vernis

Allereerst is het goed om te weten wat Layers of Fear is. Sommigen zouden kunnen beweren dat Layers of Fear een remake is van de voorgaande delen, anderen spreken weer van een remaster. Ontwikkelaar Bloober spreekt van noch het een, noch het ander. Zij betitelen Layers of Fear liever als een hervertelling, een nieuwe ‘take’ op wat we al kennen, als ik voor deze gelegenheid een cinematografische term mag gebruiken.

Om te garanderen dat de fans van de vorige Layers of Fear games tijd en geld willen steken in het vernieuwde Layers of Fear heeft Bloober het bekende verhaal van The Painter (Layers of Fear), zijn dochter (Layers of Fear: Inheritance) en The Actor (Layers of Fear 2) hier en daar wat herzien. Een Director’s Cut, so to speak. Daarnaast worden deze losstaande verhaallijnen nu aan elkaar geregen door The Writer, een nieuw personage welke in het nieuwe Layers of Fear een eigen - zij het kort - verhaal toebedeeld krijgt. Ook de mysterieuze vrouw van The Painter - die in de eerste Layers of Fear voor de nodige vraagstukken zorgde - mag haar kant van het verhaal vertellen in een nieuw hoofdstuk genaamd The Last Note. Alles bij elkaar opgeteld mogen dus vijf individuen acte de presence geven en hun misère aan ons tonen, geheel aangedreven door Unreal Engine 5.

Waar een deur sluit

Voor mensen die bekend zijn met Bloober Team vormt het volgende statement wellicht een open deur, maar Layers of Fear is tot op heden het onomstotelijke bewijs van Bloobers forté: men is overtuigend heer en meester in het overbrengen van een ambiance en een kunstenaar op het gebied van mind games. Men beweert dan ook wel eens dat de Layers of Fear games niet per definitie eng zijn, maar dat ze wel slagen in het zaaien van psychologische terreur. Anno 2023 is dat niet anders. Layers of Fear is nog steeds een beklemmende walking sim overladen met deuren - soms te openen en soms niet - waarvan je nooit lijkt te weten wat erachter schuilt. Elke Layers of Fear game brak je brein door een constant veranderend speelplan, waarbij het gevoel van gevaar je bekroop zonder direct allerhande gedrochten op je pad te gooien. Tenminste, dat is wanneer je een diabolisch schilderij niet als een gedrocht beschouwt.

Daarbij heeft Bloober door de jaren heen ook bewezen dat het weet hoe men diens angstaanjagende ideeën in een game engine moet gieten. Grafisch hebben we nooit echt te klagen gehad over de Layers of Fear games, die zich nog steeds goed kunnen meten met modernere horror games. Toch weet de Poolse ontwikkelaar zichzelf te overtreffen door gebruik te maken van de Unreal Engine 5, een game engine waarvan we de komende tijd gaan merken of ontwikkelaars de kracht ervan kunnen kanaliseren. Met Layers of Fear lijkt Bloober daar vooralsnog prima in te slagen, al moet ik wel bekennen dat ik hier een kleine kanttekening bij moet zetten.

Ironisch perfectionisme

De noodzaak van deze kanttekening is - gezien de strekking van de Layers of Fear games - onfortuinlijk genoeg uiterst ironisch. Elk plot - zij het die van The Painter, The Musician, The Daughter of The Actor - draait direct of indirect om het bereiken van perfectie in een vakgebied en de psychologische valkuilen die daarbij komen kijken. Men doet alles voor perfectie, zelfs wanneer het bereiken hiervan nagenoeg onmogelijk is. Dit is waarschijnlijk ook een lot dat Bloober is ontvallen, die als digitale kunstenaar en regisseur streeft naar de feilloze horror-ervaring. Maar net als voor de gekwelde protagonisten in de serie is ook het canvas van Layers of Fear voor Bloober niet geheel onbezoedeld gebleven. Smetten manifesteren zich in de vorm van framedrops en stutter na een cutscene - zij het veelal in toelaatbare vorm - en bugs, die helaas incidenteel game breaking kunnen zijn. Floor clipping is daar een voorbeeld van. Het zijn imperfecties waarvan ik hoop dat Bloober ze nog weet te verwijderen, voordat de verf geheel gedroogd is.

Naast de genoemde performance issues kan een criticaster ook struikelen over zaken als voice acting, welke niet altijd even sterk is. Ook consistentie in gameplay-elementen ontbreekt onfortuinlijk genoeg. Het was in het verleden begrijpelijk dat Bloober zaken als padlock puzzels en bijbehorende controls wat aanpaste in Layers of Fear 2, maar diep van binnen had ik gehoopt dat men voor deze reimagining zo’n puzzel-element glad zou strijken. Tot slot valt ook te debatteren over de toevoeging van de lantaarn in de verhaallijn van The Painter en The Musician - waarmee een dreiging van een omineuze entiteit afgeweerd kan worden - misschien iets te overpowered is geïmplementeerd. Het haalt in ieder geval de dreiging wel hard uit de situaties waarin deze schim opdoemt. Maar goed, dat valt ook te zeggen van de optionele ‘no death’ optie in het startmenu.

Het oog van de toeschouwer

Inmiddels zijn we aangekomen bij het slotakkoord, de toegift, de ‘curtain call’. Voor wie is Layers of Fear bedoeld? Heeft Bloober Team überhaupt een specifiek publiek voor ogen? Aan de ene kant is Layers of Fear een hommage aan hun kroonjuweel, hun ‘piece de resistance’, wat de game inherent verbindt aan de connaisseur van de originele werken. Niet alleen krijgen bezitters van deze werken een fikse korting op Bloobers nieuwste meesterwerk, maar ook een toegift in de vorm van The Last Note en een beknopte, samenvoegende arc in het verhaal van The Writer. De vraag blijft wel of dit genoeg toevoegt om de aanschaf van Layers of Fear te rechtvaardigen. Ik persoonlijk vind van wel, maar ik kan me ook indenken dat de twee extra verhaallijnen door hun summiere lengte te weinig meerwaarde bieden en de aanpassingen in het inmiddels bekende plot niet voldoende zijn om het echt als iets nieuws te laten aanvoelen.

Aan de andere kant vormt Layers of Fear de uitgelezen kans voor eenieder die nog nooit met de voorgangers in aanraking zijn gekomen, of nog niet met alle delen ervan. Voor een schappelijke prijs van dertig euro haal je namelijk wel een schitterende collectie aan psychologische horror binnen waar menig liefhebber met liefde en plezier ooit meer dan het dubbele voor heeft betaald. Voor de psychologische horror fan die zich onder de noemer van nieuwkomer schaart, Layers of Fear is naar alle waarschijnlijkheid de beste aankoop die je in jaren hebt gedaan.