Silent Hill f review - Nieuw dorp, dezelfde rusteloze droom

Persoonlijk leed kan veel met de mens doen. Het verandert je van binnen. Het laat je dingen anders zien. Het berooft je stukje bij beetje van je ziel, zoals onkruid een tuin der onschuld overwoekert. Konami weet met Silent Hill al enkele decennia dit principe om te zetten in overwegend Westerse games, doorspekt met symboliek en diepgaande vraagstukken omtrent het verwerken van verlies en depressie, ieder bekend om uiteenlopende redenen. Met Silent Hill f zet men daarentegen voet in een nieuwe 'town' - gesitueerd in het Japan van grofweg zestig jaar geleden - waar veel dingen net even anders zijn dan we Konami's franchise gewend zijn. Maar één ding is zeker: de droom is er net zo rusteloos, zij het misschien een tandje erger.

Rozengeur

Ditmaal is het een jonge meid genaamd Shimizu Hinako wiens persoonlijke trauma garant staat voor een uur of twaalf aan verontrustende scenario's. Als jongste dochter van een aan alcohol verslaafde vader en een verbaal misbruik tolererende moeder, beleeft Hinako niet bepaald de rooskleurige tienerjaren die ze graag had willen beleven. Hinako's oudere zus Junko is inmiddels al uit het plaatje verdwenen, om redenen die later steeds duidelijker worden, vooral wanneer je het verhaal volledig in je opneemt. In de gezinsdynamiek staat Hinako er dus aardig alleen voor en in Silent Hill f treffen we Hinako dan ook aan op een desolaat moment waarop ze het heft in eigen handen dreigt te nemen.

Op sociaal vlak staat ze er gelukkig niet totaal alleen voor. Hoewel Hinako niet bepaald het populaire meisje van Ebisugaoka is, vindt ze vaak soelaas bij haar 'partner' Iwai Shu, een jongeman die inmiddels zo aan Hinako gewend is geraakt (en vice versa) dat de twee elkaar nooit als potentiële geliefden hebben beschouwd. Dan is daar ook nog Nishida Rinko, die wel naar de affectie van Shu verlangt en die Hinako maar raar vindt en haar als een obstakel ziet, maar eentje die ze ondanks haar jaloezie vooralsnog tolereert om bij Shu in de gratie te vallen. Tot slot vult Igarashi Sakuko Hinako's lijstje van jeugdvrienden aan, al proeven we van meet af aan een aparte verstandhouding, veroorzaakt door de manier waarop Sakuko Hinako - al dan niet op een vriendschappelijke toon - aanspreekt. Volgens Sakuko is Hinako namelijk een 'verrader', al vergt het wat research om achter de beweegredenen van die aantijging te komen.

Deze zes sleutelfiguren vormen uiteindelijk allemaal een spil in Silent Hill f, een vernieuwend doch vertrouwd aanvoelend epos rondom Hinako's reis naar adolescentie, waarin ze oog in oog komt te staan met de innerlijke demonen die haar plagen. Een reis die begint in haar bakermat - Ebisugaoka - die voor haar ogen verandert in een persoonlijke nachtmerrie. De ooit bruisende straten van het dorp zijn ontvolkt en het enige wat die leegte opvult, is mist. Het zijn louter haar drie leeftijdsgenoten die ze aanvankelijk nog herkent, maar de rest van Ebisugaoka is gehuld in omsluierende nevel en steeds verder oprukkende flora, die alles wat het aanraakt corrumpeert. Voor Hinako levert het een hele hoop vraagtekens op. Waar is iedereen en waar komt die mist vandaan? Wie is die onheilspellende fantoom die erin resideert en waarom teistert deze entiteit de straten aanhoudend met het rode onkruid des doods? Maar de grootste vraag die Hinako zichzelf stelt is toch wel de vraag van "waarom ik?" Het antwoord wacht aan het einde van een symbolische reis door Hinako's dorp - alsook haar onderbewuste - waarin geen zweem van rozengeur te bespeuren valt.

Wat een droom is voor de een

Wie capabel is om Silent Hill als entiteit van diens voorgaande iteraties te separeren, ziet dat de Hong Kong-based ontwikkelaar NeoBards verhaaltechnisch alles in het werk heeft gesteld om de fans van de serie tegemoet te komen, zelfs wanneer het weet dat het tegen die bierkaai genaamd Silent Hill 2 vecht. Aan de ene kant hebben Konami en Bloober Team een perfecte opening gecreëerd voor een Silent Hill wederopstanding, maar aan de andere kant legt het NeoBards een onmogelijke taak op: bewijzen dat Silent Hill ook buiten diens overwegend westerse setting kan overleven en dat gamers de capaciteit hebben om niet overal de vergelijking te maken met iconische voorgangers. Dat laatste is namelijk een must om het maximale uit Silent Hill f te halen, vooral nu we niet meer van doen hebben met een volwassen kerel, maar met een tienermeid. Aan het verleden vastklampende sceptici overtuigen is dan ook vaak een nachtmerrie gebleken, al ben ik van mening dat NeoBards met Silent Hill f een goede balans heeft weten te vinden tussen nieuw en vertrouwd.

Want onbewust ga je toch die vergelijkingen maken. Het is nu eenmaal iets wat het menselijk brein doet, vasthouden aan iets vertrouwds. NeoBards lijkt er dan ook het beste van te maken door zich met het creature design te laten inspireren door inmiddels typerende Silent Hill creaturen en deze te hullen in een Japans folkloristische mantel. Hinako's brein biedt geen ruimte voor welgevormde nurses, Lying Figures of een vrees inboezemende Pyramid Head, maar wel voor soortgelijke Japanse schepselen die stuk voor stuk kenmerkende eigenschappen vertonen. De twitchy, mes zwaaiende Kashimashi doen wat dat betreft niet onder voor hun westerse evenknie en de gal spuwende Oi-omoi zijn wellicht verontrustender dan de abstracte Lying Figures die we kennen, al moet ik eerlijkheidshalve bekennen het wandelende bloemencorso genaamd Ara-abare met diens oversized mes minder terreur zaait dan Pyramid Head ooit deed.

Een koekje voor het bloeden

In het hoofd van Hinako maakt dat alles daarentegen weinig uit. Voor haar is elke ontmoeting een persoonlijke nachtmerrie die niet alleen het uiterste vergt van haar verdedigingskunsten, maar ook van haar mentale gesteldheid. NeoBards legt dan ook met Silent Hill f de nadruk op deze twee pilaren door met uitsluitend melee aanvallen de combat een stuk confronterender te maken, maar ook door daar meerdere stat bars aan te koppelen, waaronder sanity. Naast de standaard health en stamina bar die gedurende combat flink uitgeput kunnen raken, voegt Silent Hill f de noodzaak toe om Hinako's geestelijke gezondheid en passant ook op peil te houden. Sanity wordt namelijk niet alleen verorberd door persoonlijk traumatische ervaringen of verontrustende scenario's die de vijand tijdens een schermutseling ontluikt, maar ook door de optie om in het heetst van de strijd te focussen op een perfecte parry of een zeer geconcentreerde, sterkere aanval. Zodra Hinako's sanity bar is uitgeput, gaat elke psychische aanslag van haar lichamelijke gezondheid af, net zo lang tot het rode onkruid zich in haar weet te wortelen en via de poriën naar buiten werkt.

Om zulke taferelen te verwijden biedt Silent Hill f diverse methodes van zelfbescherming en recuperatie, al ligt het veelal aan de nieuwsgierigheid van de speler in hoeverre deze ten volle benut kunnen worden. Naast rondslingerende rood/witte pillen die een snelle doch minimale recuperatie bieden en conventionele eerste hulp parafernalia, ligt Ebisugaoka ook bezaaid met etenswaar die genuttigd kan worden of soms bij kapelletjes geofferd kan worden om er Faith mee te vergaren. Faith kan op zijn beurt weer worden ingezet om er perk boostende Omamori van te maken of om te bidden voor een significante verlenging van je Health- Stamina of Sanity bar, al vereist dat ook weer dat je op zoek gaat naar Ema-plankjes die zich in veel gevallen buiten het aangewezen pad begeven. Hierdoor ontstaat enigszins de noodzaak om de queeste naar antwoorden kortstondig - maar veelvuldig - te onderbreken, wat gelukkig wel enigszins wordt beloond door exceptioneel veel inzicht biedende documenten en objecten die de intrige van het verhaal alleen maar versterken. Maar het voelt ook als belemmerend voor de speler die niet constant van richting wil veranderen, al is het maar om het risico op onnodige confrontaties te vermijden. Het zou in ieder geval prettig zijn geweest wanneer Silent Hill f je niet semi-verplicht om de completionist uit te hangen, puur om elementaire zaken als health en stamina maximaal te upgraden.

In een vossehuid gestoken onderwereld

De noodzaak om deze stats maximaal uit te breiden steekt namelijk veelvuldig diens kop op, zowel in het desolate Ebisugaoka als in Hinako's rusteloze droomwereld, waar de sfeer in tegenstelling tot andere Silent Hill games verbazingwekkend vredig en schilderachtig is, maar waar tegelijkertijd het idee groeit dat er iets onheilspellends achter de façade schuilt. Het is er bijna te rustig en het feit dat deze droomwereld je constant erop attendeert dat je nieuwe Kitsune-achtige confidant niet te vertrouwen is, laat de speler geruime tijd vol achterdocht achter terwijl dit zoetgevooisde Fox Clan lid je onderwerpt aan ondenkbare rituelen vol zelfverminking en persoonlijke opoffering. Uiteraard schuilt achter deze rituelen een achterliggende symboliek en de links naar Hinako's transitie richting adolescentie vallen dan ook vlug te leggen, maar dat neemt niet weg dat NeoBards ook hier een perfecte balans heeft weten te vinden tussen vertrouwd en regelrecht choquerend.

Want schilderachtig of niet, Silent Hill f deinst niet terug voor confronterende volwassen thematiek. Het duikt ongegeneerd in behoorlijk grafische representaties van zelfverminking en oudermoord, waarbij - afhankelijk van de keuzes die je in-game maakt - het ook de hand niet omdraait voor psychische aandoeningen en verkeerde levenskeuzes die daaruit kunnen voortvloeien. Maar ook deze exceptioneel confronterende gebeurtenissen worden veelal geserveerd in een bijna verontrustend verzachtende wijze, waarbij je gemaskerde vertrouweling je telkens geruststellend garandeert dat het er nu eenmaal bij hoort. Het zijn de offers die men moet brengen, zelfs wanneer ze je alles kosten. Het is het mentale spelletje dat Silent Hill f veelvuldig met je speelt. Ondenkbare gruwelijkheden, afgewisseld door metaforische levenslessen. Rust versus chaos. Jin en Yang, of in het geval van Japanse traditie, onmyōdō. Tot het moment dat de dunne lijn ertussen voor je ogen lijkt op te lossen.

Metaforisch raadselachtig

Wanneer we het over Silent Hill hebben - in dit geval Silent Hill f, maar ook over de reeks in het algemeen - kom je niet onder metaforen uit. Elke iteratie binnen Konami's Silent Hill portefeuille hangt van metaforen aan elkaar en Silent Hill f vormt hierin geen uitzondering. Het gros van die metaforen wordt in principe in een vrij directe vorm geserveerd. De constant verslechterende spelomgeving staat voor het steeds verder ontrafelende brein van de protagonist, de specifieke locaties die men bezoekt voor levensveranderende kernherinneringen en menig schepsel waar men mee tegen vecht voor persoonlijke emoties. Om hier wat meer diepgang in aan te brengen kiest men er ook steevast voor om een hoop context te verschaffen middels rondslingerende dagboeken, krantenknipsels, memo's en allerhande persoonlijke documenten, elk uiteenzettend hoe de protagonist in het leven staat en wat mogelijk heeft geleid naar de misère die nu overheerst. Tot slot test men dan ook graag je prudentie omtrent deze metaforische aanwijzingen door je regelmatig op de proef te stellen met cryptische puzzels.

Hoewel elke puzzel netjes in de lore van de game verweven wordt en het overgrote merendeel ervan kan worden opgelost door een beetje inbeeldingsvermogen, slaagt NeoBards er niet altijd even goed in om een puzzel intuïtief te maken. Zoals besproken in mijn Silent Hill f preview verplicht de ontwikkelaar je bijna om te denken als een tienermeisje om achter de clue van een puzzel te komen, vooral wanneer de visuele hints absent lijken. Middels cryptische omschrijvingen hoopt men die visie bij de speler te unlocken en wanneer men daar niet in slaagt, kan de speler altijd nog terugvallen op trial and error. Zelfs wanneer men verkiest om de puzzels op de Story moeilijkheidsgraad te doorlopen valt het soms niet mee om tot de oplossing te komen, wat in mijn geval van tijd tot tijd resulteerde in eindeloos geschuif met amuletten en resource verslindende schermutselingen om via eliminatieprocessen alsnog tot een oplossing te komen. Helaas gaat hierdoor de metaforische boodschap die erin zit verscholen soms verloren, waardoor men achterblijft met een gevoel van "eindelijk gelukt, en nu?" Gelukkig betreft dit slechts een handvol momenten in het rijke assortiment aan puzzels in Silent Hill f, maar het is niettemin betreurenswaardig.

There used to be a hole here. It's gone now

Wat misschien nog betreurenswaardiger is, is het gat dat Silent Hill f bij de sceptici creëert, een gat dat ik ergens heel goed begrijp. Sinds 1999 wordt ons verteld wat Silent Hill is en, waar Silent Hill zich afspeelt, waarbij vooral dat laatste om logische redenen bij de menigte is blijven plakken. Men is zo gewend geraakt aan het dorpje Silent Hill dat men niet in staat is om zich een voorstelling te maken van een Silent Hill game buiten de afgebrokkelde wegen van dat gehucht in Maine, wat online zorgt voor een hele hoop begrijpelijke scepsis. "Silent Hill f is niet meer dan een rip-off" is de gedachte die bij velen heerst, waarbij men Konami beticht van goedkoop scoren door de naam van de franchise over een generieke action focused horror game in Japanse setting te draperen. Wederom, een billijke gedachte. Ik was ooit onderdeel van deze groep.

Maar na het spelen van Silent Hill f en - niet geheel onbelangrijk - het stoppen met constant vergelijkingen maken, kom ik terug op die scepsis en realiseer ik me dat Konami ons in 1999 twee dingen voorhield: Silent Hill is een dorp én een gevoel. Het hoeft niet altijd beide te zijn. Het is naast een intrigerend verhaal in dat mistige dorpje uit onze rusteloze dromen ook een masterclass in het aantippen van menselijk falen en de donkere pagina's in ons menselijk functioneren. Het laat ons middels gruwelijke taferelen en metaforische raadsels nadenken over onmenselijke keuzes die het leven soms voorschotelt, waarbij soms dat randje van humanisering van onnoemelijke acties wordt opgezocht. En als dat ook Silent Hill is, dan verdient Silent Hill f het net zo goed om die naam te dragen. De kans bestaat dat je het nog steeds niet van mij wil aannemen en dat bij jou de scepsis overheerst, en dat mag. Ik kan mijn mening slecht met een loden pijp bij je naar binnen slaan. Maar voor mij is het inmiddels bewezen: There was once a hole of doubt here. It's gone now.