Terugblik: Red Dead Redemption - Our time has come again, John

2010, het werd het jaar van de onfortuinlijke Chileense mijnwerkers, het jaar waarin BP 'echt spijt' had van dat grandioze olielek in de Golf van Mexico en voor velen het jaar waarin cowboys weer populair werden. Niet vanwege Brokeback Mountain trouwens, want die kwam vijf jaartjes eerder uit. Neen, het was Rockstar Games en diens Red Dead Redemption - het vervolg op het in 2004 uitgegeven Red Dead Revolver - die iedereen weer in het Wilde Westen waande. Maar hoe zat het ook alweer? Saddle up, partner, en laat deze wrangler je even terugnemen naar vruuger. En met vruuger bedoel ik 2010, toen men poep nog met lange 'oe' schreef en sex nog vies was.

Leven als vrienden, rekenen als vijanden

"Marston, John Marston, how do you do?" Tegenwoordig zou onze protagonist zich zo voorstellen, maar in het Amerika van 1911 ging dat net even wat anders. En dat kan John Marston eigenlijk alleen zichzelf aanrekenen. De Red Dead Redemption-protagonist begeeft zich in een transitieperiode wanneer we voor het eerst kennis met hem maken. John is een man met een slechte reputatie, wiens leven voor een groot deel bestond uit het vergaren van rijkdom door zich de bezittingen van anderen toe te eigenen, tezamen met zijn Van der Linde-bendegenoten. En ja, dan kom je al snel op de korrel bij de Pinkertons van het Bureau of Investigation, die Johns vrouw en kind in bewaring hebben genomen om zo wat "medewerking" van John te krijgen. Ergens had John gehoopt dat hij zijn criminele verleden achter zich kon laten, maar Edgar Ross van de Bureau ziet in hem de uitgelezen kans om een einde te maken aan de tirranie in New Austin, zonder martelaars van de bendeleden te maken.

Amerika staat in 1911 namelijk aan de vooravond van verandering. De wereld verandert en de tijd van wetteloosheid en het vogelvrije leven van bendes loopt ten einde. De sterke arm der wet zoekt daarom een einde te maken aan de georganiseerde criminaliteit en weet ex-crimineel John te overtuigen om zijn oude kameraden op te zoeken in Fort Mercer, waar oud-collega Bill Williamson de touwtjes inmiddels stevig in handen heeft. Helaas voor John is Bill niet zo van de diplomatiek, waardoor John al snel een bijna-fataal volume aan loodhoudende projectielen te verwerken krijgt. Terwijl arme John voor dood wordt achtergelaten door zijn voormalige bendeleden, helpt een rancher genaamd Bonnie McFarlane John weer op de been. Met het uiteindelijke doel om de mislukte bestorming op Fort Mercer nog eens dunnetjes over te doen, smeedt John nieuwe allianties met markante types als U.S. Marshall Leigh Johnson, kwakzalver Nigel West Dickens en een wapenexpert die iedereen voor het gemak "Irish" noemt.

Wat spannend! En toen?

En toen? Toen raakte vrijwel iedereen verslingerd aan het digitale meesterwerk genaamd Red Dead Redemption. Al meer dan een decennium wordt de game geroemd om diens meeslependheid, geloofwaardige dialogen en onmiskenbare ambiance. Ook de sublieme verhaalvertelling, welke veelal gedreven wordt door een knap staaltje character development, draagt al dertien jaar bij aan de onuitwisbare indruk die Red Dead bij gamers heeft achtergelaten. En dat komt in het geval van Red Dead Redemption heel goed van pas, want een deel van diens sterrencast keert terug in de prequel Red Dead redemption 2. Weten hoe bijvoorbeeld Dutch van der Linde - Johns leidinggevende en Amerika's eerste geregistreerde basejumper - en John elkaar bejegenen is best handig wanneer je aan RDR2 begint. Dat scheelt weer een hele hoop uitleg.

Nu is het wel zo dat Red Dead Redemption daar behoorlijk de tijd voor neemt, al helemaal wanneer je elke uithoek van het Westen uitkamt. Rockstars western-epos is niet bepaald een on-rails ervaring en de open wereld puilt uit van de nevenactiviteiten, die in veel gevallen door hulpbehoevende inwoners worden aangeboden. In veel gevallen zijn ze niet verplicht, maar Red Dead Redemptions side quests zijn vaak wel de moeite waard, al is het maar om te zien of het een onverwachte afloop heeft. Dat is namelijk ook zoiets; Red Dead Redemption kent ook een behoorlijk absurde en humoristische kant. Ook dit is één van Rockstars handelsmerken, het luchtig houden van een game waarin een bloedbad van apocalyptische proporties om elke hoek kan schuilen.

Cowtjes en calfjes

Wat Rockstar uiteindelijk met Red Dead Redemption doet, valt praktisch te bestempelen als miraculeus. Het neemt het gegeven plot en een setting die theoretisch alleen maar kan ontaarden in een aaneenrijging van shoot-outs en maakt daar een game van die uiteindelijk niet eens herinnerd wordt om het geweld. Ondanks het feit dat Red Dead Redemption een gewelddadige open-wereld game pur sang is (het blijft per slot van rekening een western setting) en iedere RDR-fan zweert bij de bullet time-achtige Dead Eye-mechaniek, lijkt de kracht van de game meer te zitten in alles om het bloedvergieten heen.

Een game rondom een stoïcijnse ex-crimineel bouwen om er uiteindelijk sympathie voor op te wekken door hem op zijn zwakst aan je af te leveren, is misschien wel de crux in het succes van Red Dead Redemption. John is een killer, meedogenloos, maar Rockstar portretteert hem ook als een behulpzame rancher die niet te beroerd is om vee te hoeden en over koetjes en kalfjes te oeveren, ook al is dit wel een beetje ‘part of the deal’ om in Bonnie McFarlanes residentie te mogen verblijven. Het weerspiegelt tegelijkertijd de verandering waar Red Dead Redemptions verhaal voor staat; het einde van een tijdperk, comformering, en het "nieuwe normaal". Jarenlang stond de Commonwealth of West Elizabeth in het teken van 'kill or be killed', vogelvrijheid en de (vaak gewelddadige) manier waarop men dit veiligstelde. Dat tijdperk loopt stilletjes af en oneindig geweld maakt plaats voor meer diplomatie, waarin meer ruimte is voor maatschappelijke ontwikkeling.

Vooral dat hele koetjes-en-kalfjes-sentiment en de afwisseling met ‘echte’ cowboyzaken - waar flink zuipen, gokken, premiejagen en een incidentele knokpartij nochtans onder te scharen vallen - vormen Red Dead Redemption tot wat het is. Daar schuilt toch wel de kracht, wanneer je het mij vraagt. Dit alles zou overigens nooit en te nimmer uit de verf zijn gekomen wanneer alles en iedereen om John Marston geen enkele vorm van aantrekkingskracht heeft. Het is misschien wel de range van persoonlijkheden die daaraan bijdragen, uiteenlopend van bloedserieus tot borderline gestoord. Het enige wat Rockstar uiteindelijk nog voor elkaar moest krijgen, was het aan elkaar rijgen van iedere unieke dialoog en het verkoos om dat veelal te doen met memorabele (soms in slow motion) actie, iets waar het glansrijk in slaagde.

Red Dead Re-Redemption

De onwetende zou zich op dit moment kunnen afvragen waarom we terugblikken op Rockstars wilde verleden, John Marstons roerige privéleven en Red Dead Redemption, de culminatie van dit alles. Het antwoord hierop is vrij eenvoudig: het is Rockstar zelve die dertien jaar na dato mikt op een re-redemption, een hervertelling van een verhaal welke meerdere generaties heeft geboeid, maar nooit in draagbare vorm (tenzij je de Steam Deck of ROG Ally meetelt). Nintendo's handheld altijd heden verstoken gebleven van John Marstons nukken, Nigel West Dickens' geslepen verkoopargumenten en Bonnie McFarlane's werkethiek, maar daar komt vanaf morgen verandering in. Ook bezitters van een PS4 kunnen eindelijk kennismaken met types als de grafrovende Seth Briars en vaak strontbezopen "Irish" en jacht maken op Bill Williamson, Javier Esquela en Dutch van der Linde.

De op Red Dead Redemption rustende bounty is er wel een om rekening mee te houden. Wie verwacht dat een dertien jaar oude game voor een paar stuivers kan worden gescoord, komt bedrogen uit. Rockstars moederbedrijf Take-Two plaatst een commercieel accurate premie van vijftig euro op Red Dead Redemption, welke voor die prijs wel in de meest complete vorm wordt aangeboden. Undead Nightmare, de zombie-georienteerde toevoeging, zit namelijk bij de prijs inbegrepen. Desalniettemin is het nog steeds een flinke zak duiten voor een 'gedateerde' game, maar ergens kun je geen prijs hangen aan een perfecte game, een titel die wij in 2010 al aan het origineel hingen in onze Red Dead Redemption review.

Het is ergens ironisch. Een game rondom het einde van een tijdperk en het loslaten van een obsoleet gedachtengoed opnieuw uitbrengen. Maar goed, Red Dead Redemption representeert een tijdperk waar van mij nooit een einde aan hoeft te komen. Your time has come again, John.