Retrospectief: Fallout: A post-nuclear roleplaying game

Zoals ik al eerder schreef, ben ik weer aan de slag gegaan met de originele Fallout. Deze Interplay game uit 1997, voluit Fallout: A post- nuclear roleplaying game genoemd, was voor mij de gateway naar de rare, grappige en zwarte wereld gezet in een post-apocalyptische alternatieve geschiedenis. De game die via de stem van Ron Pearlman de nu onsterfelijke zin "War. War never changes." introduceerde. Een game die mij voor het eerste de Ink Spots liet horen met de intro-song "Maybe". Een game die de standaard zette voor vele Fallout titels die volgden, maar niet altijd haalde (I'm looking at you, Fallout 76!). Maar vooral een game die een wereld had geschapen die tot nu toe ongeëvenaard is.

De Wereld (of wat er van over is)

De wereld waarin de game zich afspeelt was een wondere wereld. Vers uit je vault, ironisch genoeg Vault 13, stap je voor het eerst in lange tijd de wasteland op. Een wasteland, schaars bewoond en vol met onverwacht gevaar en zwarte humor. Nederzettingen zitten vol overlevenden die op hun eigen manier er het beste van proberen te maken. De ruïnes van voormalige steden zijn hier hubs van handel of juist gevaar. Of dit nu de handelspost the Hub, het door ghouls overspoelde Necropolis of het idyllische Shady Sands (geboorteplaats van de NCR) is, er is veel te zien en te ontdekken.

De gevaren komen uit verschillende hoeken. Op je reizen kun je van alles tegenkomen, van gevaarlijke Radscorpions, woeste raiders of lelijke supermutants; je zult weinig rust kennen. Ook zijn er meerdere facties aanwezig op de wastes. Zo is daar de Brotherhood of Steel, een groepering die technologie probeert te beschermen en de vijanden van de mensheid poogt uit te schakelen (voordat Bethesda ze verkracht had tot een neofascistische groep fanatiekelingen. Ook de Children of the Apocalypse, een doemdenkende cultus, mag niet ontbreken. En dan is daar ook de Master, de baas en schepper van de supermutants (hé, Bethesda, luister je even mee?). Tussen die laatste twee is er ook nog een link, maar daarover later meer.

Nostalgische gameplay

Fallout speelt als een isometrische turn-based rpg waarin de morele keuzes van de speler centraal staan met betrekking tot het lot van de wasteland. Je bouwt je karakter met het S.P.E.C.I.A.L. Systeem (strength, perception, endurance, charisma, intelligence, agility en luck), je kiest je perks en traits en hup, je kunt aan de slag. Het vechten gaat met behulp van een turn-based action point systeem, waarbij je acties met bepaalde kosten komen uit die action points. Je kunt gewoon aanvallen, of een gerichte aanval doen op een specifieke locatie (ja, ook tussen de benen ;)). Deze gevechten vinden plaats op een hex-grid, waarbij elke stap 1 ap kost. Waar ik wel even weer aan moest wennen, is het feit dat er geen autosave in zat. Dus als het een keer misgaat, moet je een eigen save laden. Soms vervelend, maar dan had je maar beter moeten opletten en vaker moeten saven.

Maar niet alles hoeft met gevechten te worden opgelost. Zo kun je zeer uitgebreide gesprekken voeren met een scala aan interessante en soms rare characters. Zo is daar bijvoorbeeld handelaar Killian (gevoiced door Richard Dean Anderson aka McGyver), een supermutant genaamd Marcus (die je tegen kunt komen in New Vegas) en een ghoul met een boompje in zijn hoofd genaamd Harold (die je ook tegen kunt komen in Fallout 2 en 3). Je quests en interacties bepalen al snel hoe je verhaal gaat lopen. Ga je voor positieve karma als held, of voor negatieve karma als schurk? Aan jou de keuze.

Verhaal (of verhalen?)

En keuze is wat dit verhaal zo uniek maakt. Je kunt deze game op vele manieren uitspelen, sommige manieren wat korter dan andere, maar vooral de gevolgen van je keuzes zijn indrukwekkend. De keuze om iemand te helpen kan later in de game zowel positieve of negatieve gevolgen hebben. Maar wat de verhalen zo uniek maakt, is de stijl. Zwartgallig, grappig of juist tragisch en absurd; de storytelling in deze game is briljant. Of het nu de ontdekking is dat Bob's Iguana Bits helemaal geen gebakken hagedis verkoopt, maar gebakken mens. Of dat je door je Vault water te sturen deze juist verdoemd. De diversiteit is groots en meeslepend.

De exacte gevolgen zijn soms in de game al duidelijk te zien, waar andere gevolgen zich pas later in de end-game sequence duidelijk worden. Deze sequence, wederom met uitleg door Ron Perlman, laat zien wat je impact was op de wastelands. Kleine keuzes blijken soms grote gevolgen te hebben. Of het nu een paar raiders in leven laten is of een waterchip stelen van ghouls. Het is en blijft een game die je opnieuw kunt spelen om de uitkomst net even anders te laten zijn.

Fallout blijft voor mij een benchmark waaraan ik andere RPG's toets. Ik kan maar weinig games opnoemen die dat ook weten te halen. Fallout 2 en Fallout: New Vegas komen daar natuurlijk in de buurt, alsook het briljante Planescape: Torment en het prachtige Kingdom Come: Deliverance. Maar wat mij vooral trekt aan Fallout is de ontspannen gameplay en de geniale storytelling waar mijn gamerhart toch sneller van gaat kloppen. Maar het blijft een ouderwetse RPG, dus mijn tips: Kijk door de verouderde graphics heen, ervaar het verhaal en save vaak!