Terugblik: Mass Effect - Verkennen van het prachtige griezelige heelal

Met het uitzicht op Mass Effect Legendary Edition, is het een goede tijd om terug te kijken op de Mass Effect games. De games waren toen ze uitkwamen ontzettend populair, maar ze waren zeker niet zonder controverse. Ik ben zelf groot fan van de games en alles daar omheen. Als fan van de Mass Effect-wereld heb ik dan ook de boeken gelezen en staat er een Normandy in mijn boekenkast. Ik zie de serie echter niet zonder haar gebreken. Sommige van deze zwakke punten worden waarschijnlijk weggepoetst in Mass Effect Legendary Edition. Daarom zal ik je in deze Retrospectief meenemen langs de sterke en zwakke punten van deze iconische gameserie.

We're in space a million miles from where we started

Om goed te kijken naar het hart van Mass Effect, zal de focus voornamelijk liggen op de oorspronkelijke trilogie. De eerste game gooit je meteen midden in de sciencefictionwereld. Gelukkig zijn mensen nog vrij nieuw in de ruimte en kun je als speler makkelijk de wereld ontdekken. Al een lange tijd bestaat er een samenleving van buitenaards leven waar mensen niets vanaf wisten, totdat ze het mass effect ontdekten. Hiermee kun je sneller dan het licht reizen en het zonnestelsel verkennen. Al gauw wordt een transportnetwerk gevonden dat de samenleving van buitenaards leven verbindt. Het netwerk bestaat uit ruimtestations genaamd mass relays die je van zonnestelsel naar zonnestelsel kunnen schieten. De mensheid schiet zich zo letterlijk een nieuwe samenleving in en dat gaat niet meteen soepel of zonder politieke gevolgen. Dit gebeurt allemaal wanneer Shepard, het personage waarmee je speelt, nog een peuter is.

Tegen de tijd dat de eerste game zich afspeelt, is Shepard volwassen en een ervaren soldaat van het leger van de Systems Alliance. De Systems Alliance is de banner waarachter de mensheid zich heeft verenigd. Tijdens een normale missie wordt de planeet aangevallen door een leger van robots genaamd Geth. Shepard ontdekt dat ze onder leiding staan van een Spectre genaamd Saren. Een Spectre is een soort van actieheld gecombineerd met James Bond. Het zijn soldaten die van de allerhoogste regering de toestemming hebben gekregen om te doen en laten wat ze willen. Met die vrijheid kunnen ze de Melkweg beter beschermen, maar waarom worden dan deze onschuldige mensen aangevallen? Shepard maakt hier meteen werk van en meldt de gruwelijke daden van de Spectre Saren. Natuurlijk wil de regering niet geloven dat één van hun actiehelden zomaar verraad heeft gepleegd. Shepard gaat noodgedwongen snel op zoek naar bewijs van wat ze met haar eigen ogen heeft gezien. Wanneer ze het bewijsmateriaal vindt, ontdekt ze veel meer dan verwacht. Saren werkt namelijk voor half synthetische aliens genaamd Reapers. Deze aliens komen iedere vijftigduizend jaar alle zelfbewuste levensvormen uitroeien. Met dit bewijs wordt Shepard wel geloofd en wordt de Spectre-titel van Saren afgenomen. Shepard wordt als beloning een Spectre gemaakt en is daarmee de allereerste mens met die titel. Ze krijgt meteen de opdracht om de Reapers te stoppen. Dit is meteen het doel dat Shepard heeft in alle drie games.

Tijdens de zoektocht naar aanwijzingen over de Reapers reis je door alle uithoeken van de Melkweg. Je komt veel verschillende soorten aliens, culturen en werelden tegen. Veel van wat je tegenkomt, heeft een rijke geschiedenis en die zou je ook helemaal na kunnen lezen in de codex. Veel van de geschiedenis en de cultuur komen echter al naar voren tijdens het spelen. Omdat mensen vrij nieuw zijn in de ruimte, is er veel voor Shepard te ontdekken in de Melkweg. Op deze manier komt de kleurrijke wereld goed naar voren zonder al te veel expositie. Wat je in de games allemaal tegenkomt, is niet alleen maar mooi en kleurrijk. Ik heb het dan niet over de ongure hoekjes die je ook zal verkennen. Wanneer je iets tegenkomt dat met Reapers te maken heeft, wordt het allemaal meteen griezelig. Je zou kunnen stellen dat de Reapers de sciencefictionbroertjes zijn van Cthulhu. Ze kunnen mensen indoctrineren en langzaam hun eigen wil wegnemen. Als Shepard kom je er langzaam achter hoe ver de invloed van de Reapers wel niet gaat. Zij hebben bijvoorbeeld het eerdergenoemde netwerk van mass relays gebouwd. Wat verdere vragen oproept of iedereen niet onbewust de plannen van de Reapers volgt. Ze zijn een waardige vijand in de games en laten een grote indruk achter.

It's so much easier seeing the world in black and white

Nu heb ik wel laten zien dat Mass Effect een indrukwekkende wereld heeft, maar het is natuurlijk ook een game. Het verhaal zit wel in een interactief jasje met verschillende game mechanics. Hier vind je de eerst mankementjes van de game reeks. Niet alle aspecten van de games liepen altijd even soepel of juist te soepel als we het hebben over de Mako. In de eerste game krijg je een tank, de Mako, waarmee je de planeten kunt verkennen. Het voelt soms alsof je over de grond vliegt en stuitert. Daarmee is de tank een grap geworden onder de fans. Dat verklaart waarschijnlijk waarom er veel aandacht is besteed aan de verbeterde Mako in aanloop naar de Legendary Edition.

Ook de gevechten liepen niet altijd even gesmeerd. De game mechanics daar waren soms wat log en onhandig. Iedere nieuwe game heeft de combat proberen te verbeteren en de gevechten worden dan ook steeds leuker in iedere volgende game. Na de allereerste game waren de mechanics rondom geweren zo drastisch aangepast dat het zelfs moest worden uitgelegd in het verhaal zelf. Eerst had je geweren zonder ammunitie en moest je oppassen dat ze niet oververhitten. Daarna is de overstap gemaakt om toch geweren met ammunitie te gebruiken. In de wereld van Mass Effect zelf is er dus een hele uitleg waarom geweren opeens zo anders zijn.

Het is voor iedereen die een beetje met Mass Effect bekend is wel duidelijk dat de mechanics niet het grote zere punt van de serie is. Die plaats is gereserveerd voor het einde van de trilogie. Mass Effect is een RPG waar de keuzes die je maakt gevolgen hebben. Wanneer je bij het einde aankomt met Shepard, krijg je een keuze uit drie verschillend gekleurde eindes. Op dat moment voelde het voor veel spelers dat alle voorgaande keuzes er niet toededen. Ook was er het sentiment dat de eindes te veel op elkaar leken. Nu moet ik eerlijk bekennen dat ik pas een tijdje na die grote ophef aan Mass Effect ben begonnen. Ik ben toen door de derde game heengegaan met de insteek dat de reis belangrijker is dan de bestemming. De laatste keuze was voor mij daarom een minder grote teleurstelling en de laatste cutscene raakte me wel. Echter, toen ik daarna terugkeek op de laatste keuze, voelde het wel als het zwakke punt van de game. Ik was tevreden met de conclusie van het verhaal, maar het voelde inderdaad niet helemaal als een keuze waar ik naartoe heb gewerkt. Ik ben het niet helemaal eens met de kritiek dat de drie keuzes te veel op elkaar leken, maar ik snap het wel. De cutscenes die erop volgen lijken wel veel op elkaar ook al zijn er drastische verschillen in de gevolgen die de keuzes hebben. Dit zal altijd een discussiepunt zijn voor iedere fan van Mass Effect.

This is my favorite shop on the Citadel

Ondanks deze gebreken hebben de games een plaatsje gekregen in het hart van menig gamer. Ik denk dat dit komt, omdat de games veel charme hebben om mee te kunnen compenseren. De games zijn namelijk niet alleen een shooter, maar ook een RPG en ze zijn een betere RPG dan shooter. De verhalen waar je doorheen kunt spelen en de keuzes die je kunt maken, laten de wereld echt leven. Daarnaast heb je door de games heen op je ruimteschip veel leuke en verschillende bemanningsleden waarmee je een band kunt opbouwen. De vriendschappen die je kunt vormen, laat de bemanning van je schip aanvoelen als een hechte familie. Er is niet voor niets een DLC die gefocust is op de vriendschappen die je hebt opgebouwd. Deze relaties maken de games ook spannender, omdat op verschillende punten in de games personen waar je om geeft dood kunnen gaan.

Dat brengt me tot een ander sterk punt van de trilogie. Je moet veel keuzes maken en leven met de gevolgen daarvan. De morele optie ligt ook niet altijd duidelijk voor de hand. Er zijn meerdere keuzes waar je de levens van anderen in je handen hebt en voor situaties wordt gesteld waar je niet iedereen kunt redden. De invloed van je beslissingen laat het verhaal persoonlijk voelen. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat het einde voor velen verkeerd aanvoelde. Aan het eind van de rit had ik alsnog een voldaan gevoel, toen ik terugkeek op de keuzes die ik had gemaakt.

Nobody ever fell in love without being a little bit brave

Mass Effect is een fantastische game als je een sciencefiction wereld wilt verkennen en daarin je eigen weg wilt volgen. De games zijn zeker niet perfect, maar ze hebben ontzettend veel charme. De mechanics zijn soms wat lomp en er is zeker veel discussie te voeren over het einde. Toch is het een goeie game als je graag vrienden wilt maken met aliens in een mooi Melkweg. Als je van een intimiderende vijand houdt dan ben je ook hier aan het juiste adres. De Reapers brengen een onbehaaglijk gevoel met zich mee. Het zijn geen horror games, maar de Reapers zijn wel erg indrukwekkend. Het is een verhaal wat ik graag wil herbeleven, vooral nu het verhaal van Mass Effect verder gaat. Ik ben benieuwd of Mass Effect Legendary Edition dezelfde charme weet vast te houden, want Mass Effect is één van mijn favoriete gameseries. Als het de essentie van de games weet vast te houden en wat van de zwakke punten weet te ondervangen, dan is het zeker de moeite waard!