Terugblik: Subnautica - De meest sfeervolle survival game

De tijd gaat snel en dat geldt al helemaal voor Unknown Worlds Entertainment met hun titel Subnautica. In 2014 kwam deze prachtige survival (en een beetje horror) game uit op Steam. Een game die je letterlijk direct het diepe ingooit, omdat je terechtkomt op een alien planeet vol water. In 2018 kwam de game uit de Early Access en vanwege het succes werd het vervolg Subnautica: Below Zero een jaar later aangekondigd als Early Access titel. Omdat deze game binnenkort de Early Access gaat verlaten, is het tijd om terug te blikken naar de onderwaterwereld van Subnautica. De game wist namelijk een flink aantal harten te veroveren en is misschien wel de meest sfeervolle survival game.

Waar ben ik in terechtgekomen?

Het verhaal van Subnautica begint met het neerstorten van de Aurora. Het grote ruimteschip dat over planeet 454GB vloog en werd geraakt door een mysterieuze energie. Uiteraard stort de Aurora neer op deze planeet, die compleet bestaat uit water. Met de enige nog werkende reddingscapsule weet de hoofdpersoon Ryle veilig te landen. Zijn reddingscapsule dobbert dan ook rustig naast de brandende Aurora. Subnautica weet het gevoel van overleven direct op te wekken, doordat je geen idee hebt waar je bent beland. Met alleen een verbanddoos, wat water en voedsel moet je zien te overleven. Gelukkig is het startgebied niet gevaarlijk. Veel van de vissen en zeemonsters doen niets of zijn eenvoudig te ontwijken. Wat je hier wel veel vindt, zijn de basismaterialen die je nodig hebt om te overleven. Met behulp van een scanner krijg je informatie over planten, vissen en brokstukken. Vooral de brokstukken zijn interessant, want die leveren allerlei blauwdrukken op, die je nodig hebt voor het bouwen van voertuigen, gereedschappen en een basis.

Het bouwen van een basis is hierdoor goed uitgewerkt en is ook daadwerkelijk van levensbelang. In speciale Compartments kun je ademen, zolang er energie is. Daarnaast is dit de plek waar je gereedschappen en voertuigen creëert die je verder helpen met het verkennen. En wat heb je altijd nodig in survival games? Materialen! Een basis zorgt ervoor dat je alles kunt opslaan en zelfs voedsel en drinkwater kunt produceren, want ook Subnautica werkt met een hongerbalk en dehydratie. Doordat je alles in het begin zelf moet uitvogelen, wordt het overleven extra benadrukt, maar zorgde de duidelijke interface en logische gameplay er nooit voor dat het oneerlijk aanvoelde. En dat is dan ook één van de redenen waarom Subnautica prima te spelen is voor gamers die bekend en onbekend zijn met het survival genre. Dit wordt nog verder ondersteund door de speciale creatieve modus. In deze speciale modus kun je naar hartenlust de wereld verkennen. Je gaat niet dood door de honger of dorst, je wordt niet aangevallen en je hebt toegang tot alle blauwdrukken. Een fantastische modus om gewoon lekker door de wereld te zwemmen en een mooie basis te bouwen. Ideaal voor creatievelingen of de angsthazen onder ons.

Geen doelloze verkenning

Doordat je in het begin geen kompas hebt, ben je afhankelijk van je eigen richtingsgevoel. De Aurora is dan ook een goed referentiepunt wanneer je op verkenningstocht gaat. Vooral in het begin was het altijd even schrikken als je geen voedsel en water bij de hand had. Je moest altijd goed timen hoe diep je kon zwemmen, voordat je te weinig lucht had om ook nog veilig boven te komen. Met vooruitgang, zakte dit overlevingsgevoel wel wat naar de achtergrond, maar dat betekent geen rustige gameplay. De game dwingt je namelijk al snel om op zoek te gaan naar de gezonken reddingscapsules. Deze bevatten belangrijke informatie die je verder brengt in het verhaal. Over het algemeen kun je in Subnautica zelf het tempo bepalen al ontploft de Aurora op een gegeven moment wel. Wat het moeilijk maakt om de Aurora op een later moment nog te verkennen. Survival games kunnen nogal eindeloos aanvoelen, maar Subnautica wist altijd de balans te houden. Dit komt door het duidelijke verhaal en dat het uiteindelijke doel is om de planeet te verlaten. Het mysterie rondom de planeet en sommige zeemonsters is daarnaast ook erg interessant. De community heeft hier allemaal verhalen om heen gebouwd, waarvan sommige zelf terug te vinden zijn in mods. Voor mij zorgde dit ervoor dat er nooit verveling optrad. Toch zit er ook een nadeel aan de hoeveel vrijheid die Subnautica biedt. De planeet is aardig groot en het vinden van de blauwdrukken kan nogal lastig zijn. Vooral wanneer je er nog maar één nodig hebt en geen idee hebt waar dat ding ligt. Gooi daarbij nog de stress van het overleven, vooral wanneer je ver van je basis bent en je overlevingsdrang wordt weer geactiveerd.

Een sfeer die je niet los laat

Oké, de game heeft dus een leidend en mysterieus verhaal, eenvoudige gameplay en voelt als een echte survival game, maar daar houdt het niet op. Het is niet alleen de combinatie van deze factoren waar Subnautica goed in is. De game blinkt namelijk uit in het creëren van een sfeer die je niet meer loslaat. Dit komt als eerste al door de planeet. Het onderwaterleven is namelijk ontzettend divers. Elk nieuw gebied heeft niet alleen een nieuw uiterlijk, maar ook weer nieuwe zeemonsters. Dit is niet alleen belangrijk voor materialen, maar biedt ook veel op visueel gebied. De game is daarnaast op grafisch gebied adembenemend. Wanneer je eindelijk de stress van het overleven een beetje kunt loslaten, kun je met open mond genieten van het uitzicht. De muziek speelt in het creëren van de sfeer daarbij ook een belangrijke rol. In het begingebied zorgt onder andere de muziek ervoor dat je lekker rustig aan het zwemmen bent, omdat in dit gebied nog geen enge zeemonsters zitten. In de andere gebieden zorgt de muziek er juist voor dat je zo snel mogelijk weg wilt. Als je Subnautica al hebt gespeeld, dan weet je wel waar ik heen wil. Als er een geluid is, dat mij vandaag de dag nog steeds nachtmerries bezorgt, is het wel het gebrul van een Reaper Leviathan. Het beest zelf is absoluut lelijk, maar de kop alleen al is angstaanjagend. Dit beest kom je zo vaak tegen en pas later met de Stasis Rifle, kun je het ook daadwerkelijk schade toebrengen. Het is absoluut niet het gevaarlijkste beest in de game, maar is zeker één van de redenen waarom spelers Subnautica ook beschrijven als een horror-game.

De Reaper heeft ook nog een broer genaamd de Ghost Leviathan. En dat geeft nog maar eens aan hoe goed de sfeer in Subnautica is neergezet. De rand van de planeet heet de Void en hier is niks te vinden. Het is dan ook verstandig om per direct terug te keren. In plaats van een barrière stopt opeens de muziek en verschijnt er om de dertig seconden een Ghost Leviathan. In totaal verschijnen er drie van deze Leviathans en zij jagen jou net zolang op tot je de Void uit bent. Dat hoef je tegen de meeste spelers geen twee keer te zeggen. In dit geval is het misschien niet direct de Ghost Leviathan die zo eng is, maar dat er opeens een diepe stilte heerst. Zijn het uiteindelijk niet de Reapers of Ghost Leviathans die je de stuipen op het lijf jagen, dan zijn het wel weer andere beesten. Hoe dieper je duikt, hoe donkerder het uiteraard wordt. Vaak wordt de weg alleen verlicht door lichtgevende planten of vissen. Het navigeren in deze donkere grotten is dan ook geen pretje. Het is op dit soort momenten dat de sfeer nogal bedrukkend wordt en je als speler compleet op scherp staat. Het is juist die combinatie van prachtige momenten tot complete horrorscenario's die ervoor zorgen dat de sfeer van Subnautica niet te vergeten is.

Het survival genre weer op de kaart gezet

Het survival genre werd door Subnautica weer even op de kaart gezet. Niet alleen was de gameplay gericht op survival, maar er was ook nog een interessant verhaal om te verkennen. Dit alles mocht grotendeels op je eigen tempo en dat is maar goed ook. De wereld van Subnautica is adembenemend en de sfeer voelt op momenten nogal drukkend aan. Je zwemt uiteindelijk toch in grote dieptes. Hierdoor zitten er ook wat enge momenten in, omdat niet alle zeemonsters even vriendelijk zijn. Daarnaast hebben de ontwikkelaars laten zien dat de Early Access ook iets goed kan zijn. Veel gamers waren hier nogal sceptisch over en sommige zijn dat nog steeds. Niet verwonderlijk als je zag dat sommige games er jaren in bleven of geen updates meer kregen. Voor Subnautica was dit niet het geval. De ontwikkelaars hebben samen met de community hard gewerkt aan het oplossen van de problemen en de game kreeg na elke update steeds meer vorm. Het gevoel dat Subnautica wist over te brengen met de wereld is op heden nog niet door een game overtroffen. Nu in 2021 is het verhaal van Subnautica al een tijdje ten einde, maar begint het officiële verhaal van Subnautica: Below Zero.