As Long As You're Here review - Kort maar onvergetelijk

Iets vergeten overkomt ons allemaal wel eens. “Waar heb ik mijn sleutels gelaten? Hoe laat moest ik ook alweer bij de tandarts zijn?” Soms laat je geheugen je gewoon eventjes in de steek na een drukke dag waarin je net eventjes te veel data in je grijze massa hebt moeten verwerken. Maar wat als die gaten in je geheugen alsmaar groter worden en je daardoor steeds meer moeite hebt met simpele dagelijkse handelingen? Alzheimerpatiënten moeten ermee leven, of ze het nu willen of niet. Autoscopia Interactive geeft ons middels een interactieve ervaring inzage in de uitdagingen die Alzheimer met zich meebrengt in As Long As You're Here. En zo lang je hier bent, wil ik je graag even uitleggen waarom deze ervaring een onvergetelijke indruk op me heeft achtergelaten.

Voor ik het vergeet...

Zet een bakkie koffie. Geef de plantjes water. Neem je medicijnen. Het zijn waarschijnlijk niet de standaardtaken die de gemiddelde persoon op zijn to-do lijstje heeft staan, maar bij Annie zijn dit de drie Post-Its die standaard op het prikbord in de slaapkamer hangen. Annie weet dat haar geheugen niet meer is wat het ooit was. Zo kan ze zich niet meer herinneren wat haar laatste woorden richting haar broer Christoffer waren, voordat hij permanent uit haar leven verdween. Maar wat ze nog wel weet, is dat het een vervelende ervaring was. Die gaten in haar geheugen vormen de spil in de game-loop in As Long As You're Here, waarbij de speler bepaalt hoe Annie met haar Alzheimer-symptomen omspringt en in hoeverre ze haar kinderen hierin betrekt.

Want Alzheimer is een aandoening die niet alleen de patiënt treft, maar ook de personen daaromheen. Toch is het vooral de patiënt die schaamte ervaart en die schaamte kan voor onbegrip zorgen bij alle partijen. As Long As You're Here stipt dit probleem direct aan door de speler in een situatie te plaatsen waarin Annie – zittend in een bushokje - niet meer weet waar ze is, waardoor een belletje met haar dochter noodzakelijk wordt. Uiteraard weet dochterlief al langer dat haar moeders geheugen tanende is en gerichte vragen over haar omgeving en herkenningspunten worden dan ook direct gesteld, maar durf je aan te geven hoe erg het probleem is of verbloem je het liever om je dochter niet al te ongerust te maken?

Een ervaring die je nog lang bijblijft

As Long As You're Here valt vooral op door diens effectiviteit in het overbrengen van machteloosheid. Want als er iets is waar een Alzheimerpatiënt niks aan kan doen, dan is het de verstrooidheid, de desoriëntatie en de stemmingswisselingen. Het ene moment lijkt alles koek en ei en luttele seconden later weet je niet meer waar je jouw koffiemok hebt neergezet of welke dag het is. Alle briefjes in je nieuwe doch enigszins herkenbare appartement – waar je kinderen al vlug over twijfelen of de verhuizing daarheen een verstandige zet is geweest – dienen als geheugensteuntjes, maar in momenten van exces bieden deze geheugensteuntjes niet genoeg houvast. Vast komen te zitten in je eigen badkamer, de wasbak bijna laten overstromen omdat je jezelf niet kunt heugen dat je de kraan hebt aangezet en midden in de nacht wakker worden omdat een raam wagenwijd open staat zijn allemaal zaken waar zelfs Post-Its niks aan kunnen veranderen.

Ondanks het feit dat As Long As You're Here maar een uurtje van je tijd in beslag neemt, legt het wel perfect de vinger op de zere plek. Wat begint als een gevalletje “het valt allemaal wel mee en dit hoort bij ouder worden”, mondt binnen zestig minuten uit in scenario’s vol black-outs en waanideeën gevoed door schimmen van herinneringen. Verdwaald raken in je eigen appartement, jezelf in je ouderlijk huis wanend, sprekend met je broer die je na zijn vertrek niet meer hebt gesproken en waarvan je jezelf op een gegeven moment beseft dat hij er dus ook helemaal niet is, het doet dingen met Annie die er na verloop van tijd toe leiden dat er keuzes voor je moeten worden gemaakt. Keuzes die uiteindelijk direct en indirect zeer confronterend zijn. Niet alleen voor Annie, maar ook voor jou als toeschouwer.