Retrospectief: The Settlers - De zoektocht naar een eigen identiteit

Het is alweer jaren geleden dat er een nieuwe The Settlers-game werd uitgebracht, maar Ubisoft heeft weer nieuw leven in de franchise geblazen en brengt binnenkort een nieuw deel uit. The Settlers is een franchise waarmee ik ben opgegroeid. Als kind vond ik de games fantastisch en heb ik vooral goede herinneringen aan The Settlers: Rise of an Empire en The Settlers 7: Paths to a Kingdom. Aan de namen kun je al zien dat dit de laatste twee delen van de franchise zijn. Juist door de vele delen heeft Blue Byte veel kunnen experimenteren en daarom blikken we terug op de zoektocht die Blue Byte onderging om de identiteit van The Settlers te vinden. Want wat is nu een echte The Settlers-game?

Het begin van de franchise

Ik heb dus de meeste herinneringen aan het zesde en zevende deel van de serie, maar volgens de oudere fans zijn dit niet eens de beste delen. Dat juist deze twee delen er voor mij uitspringen heeft onder andere te maken met het jaar waarin ze verschenen. The Settlers: Rise of an Empire werd namelijk door Ubisoft uitgegeven in 2007 en The Settlers 7 verscheen drie jaar later. Het zijn juist deze jaren dat ik meer tijd begon te besteden aan het gamen op pc in plaats van de consoles. Het verhaal van The Settlers begint echter net voor mijn geboorte, namelijk in het jaar 1993. De Duitse studio Blue Byte bracht in dat jaar de allereerste Settlers-game uit. Op dit moment was Blue Byte nog geen onderdeel van Ubisoft, want de studio werd pas in 2001 opgekocht en toen waren er al vier games uit. The Settlers II: Veni, Vidi, Vici verscheen namelijk in 1996 en al snel daarop volgde The Settlers III in 1998 en The Settlers IV in 2001.

Door de jaren heen veranderde de identiteit van The Settlers en dit werd zichtbaar in de gameplay, omdat de focus telkens werd verlegd. Als we kijken naar het genre waar The Settlers officieel tot behoort dan is het een mengeling van het RTS en City-builder genre. Naast dat het eerste deel er tegenwoordig nogal oud en onduidelijk uitziet was dit in 1993 natuurlijk niet het geval. In het eerste deel was er nog weinig te merken van een verhaal en begon je de game met het plaatsen van een kasteel. Het was dan de bedoeling om je rijk verder uit te breiden door woningen, houthakkerskampen en andere gebouwen te plaatsen. Dit deel had wel een ontzettend uitgebreide campagne met een totaal van vijftig missies. Daarna kon je nog aan de slag met de Freestyle modus waarin je het kon opnemen tegen andere spelers of de AI. Omdat je ook tijdens de campagne niet alleen aanwezig bent op de map, was vechten al een onderdeel van de game.

Het opbouwen van een economie en het leger is dus vanaf het begin een belangrijk onderdeel geweest van The Settlers. Het tweede deel van de serie bracht dan ook vooral veranderingen op het gebied van de campagne. De missies werden nu met een verhaal ondersteund. Een groep Romeinen strandt op een eiland en moet de weg naar huis vinden. Onderweg komen ze de Nubiërs, Noormannen en Japanners tegen die niet blij zijn met jouw komst. Qua gameplay werden er scouts toegevoegd om de wereld te verkennen en werd het vechten een stukje strategischer. Net zoals in het eerste deel kon je tegen de AI of een andere speler strijden in een aparte gamemodus. In Unlimited Play had je de mogelijkheid om de vier leiders, map, scenario en startpositie te bepalen. In het derde deel werd dit idee voortgezet, maar werd de campagne verder aangepast. Je speelde niet meer als één groepering, maar volgde de Romeinen, Aziaten en Egyptenaren. De campagne werd hierdoor opgedeeld in drie delen met daarbij tien missies per deel. Het interessante hiervan was dat elke groepering zijn eigen moeilijkheidsgraad had. Als het gaat om gameplay werd het mogelijk om je soldaten direct aan te sturen en te upgraden, en had je geen torens meer nodig om je gebied uit te breiden. Uiteraard oogde The Settlers III ook een stuk beter dan zijn voorgangers en was de interface een stuk duidelijker.

Een stap vooruit en weer achteruit

Het leek er dan ook op dat Blue Byte de identiteit van The Settlers had gevonden en dit verder begon uit te werken in The Settlers IV. Dit deel wordt samen met The Settlers III ontzettend geprezen door fans van de serie en de games lijken dan ook erg op elkaar. In beide delen staat het vechten meer centraal, maar keert het verhaal ook weer terug in de campagne. Dit keer speel je als de Noormannen, Maya’s en Romeinen die elkaars vijanden zijn, totdat de god Morbus op aarde verschijnt. Het is aan de drie bevolkingsgroepen om hem te verslaan. De economie en het militaire aspect werden in dit deel beter met elkaar verbonden. Hierdoor zijn er veel bouwopties, maar hadden spelers nog niet de vrijheid om gebouwen vrij te plaatsen. Bij het selecteren van een gebouw verscheen er op de map de locaties waar je het neer kon zetten. Wat in lijn is met de voorgaande delen. Rondom de multiplayer veranderde er eigenlijk niets.  

In 2004 verscheen The Settlers: Heritage of Kings wat het vijfde deel werd in de reeks. Een game die veel veranderingen met zich meebracht, waardoor de identiteit van The Settlers weer op de schop werd genomen. De game werd dan ook slecht ontvangen door fans en journalisten. Dit had vooral te maken met de gameplay. In de voorgaande delen besloot Blue Byte om meer diepgang en complexiteit te brengen, maar vonden ze dat The Settlers: Heritage of Kings juist een stuk een simpeler moest. Hierdoor zijn er maar weinig gebouwen om te gebruiken en moet je sommige eerst nog onderzoeken in een gebouw genaamd The College. Toch waren er ook goede veranderingen te bespeuren. De campagne bestond uit vijftien missies waarin je de jongeman Dario volgt. Hij krijgt te horen dat hij de troonopvolger is van het land dat nu verscheurd wordt door oorlogen. Dario had zijn eigen vaardigheden en je kon hem dan ook besturen. De grootste verandering was te merken bij het verhaal. Dit werd namelijk opeens verteld door middel van cutscenes. Alle dialogen in de game waren ook nog eens volledig ingesproken. Hierdoor werd er opeens een stukje dimensie aan de game toegevoegd. Het vijfde deel was visueel ook een stuk beter dan de voorgaande delen. Tijdens de ontwikkeling van The Settlers: Heritage of Kings werd er gesproken om de game uit te brengen voor de GameCube en PlayStation 2. Uiteindelijk werd dit idee niet doorgezet. Vanaf dat moment werd The Settlers dus officieel een game voor de pc en dat is nog steeds het geval.

Het beste deel in de reeks

De beste Settlers-game kwam uit in 2007 onder de naam The Settlers: Rise of an Empire. De naam vertelt eigenlijk al waar de game over gaat en je ziet dan ook dat er veel meer city-builder elementen aanwezig zijn. Dit deel is daarbij een mengeling van de bekende systemen uit de eerdere delen, maar dan met een duidelijkere interface en een prachtige visuele stijl. Het zesde deel is voor mij dan ook het deel dat de identiteit van The Settlers toont. Uiteraard is er weer een verhaal aanwezig in de campagne die bestaat uit zestien missies. Aan het begin van de missie word je gebriefd door je ridders, waarvan je er één moet kiezen om de missie te leiden. Lord Marcos en Lady Alandra hebben dan ook hun eigen bonussen. Het is in elke missie de bedoeling om de economie weer op gang te brengen, waardoor je begint met het produceren van voedsel. Om je ridders te promoten moet de stad aan verschillende eisen voldoen. De bevolking moet tevreden gehouden worden. Dus geen hoge belastingen, genoeg voedsel, kleding, schoonmaakspullen en natuurlijk entertainment. Hierdoor heeft de game dus meer weg van een city-builder. Het upgraden van gebouwen zorgt ervoor dat de productie vermenigvuldigt en dat goederen met een kar getransporteerd kunnen worden. Het productiesysteem is dan ook erg uitgebreid, maar tegelijkertijd is het militaire systeem niet versimpeld. Muren zorgen voor de verdediging en er zijn verschillende soldaten die je ook nog moet betalen. De wapens die de soldaten nodig hebben moet je zelf produceren of je kunt met de andere dorpen op de map handelen.

Na The Settlers: Rise of an Empire verscheen in 2010 het laatste deel van de franchise. The Settlers 7: Paths to a Kingdom legde de focus voornamelijk op het multiplayer gedeelte van de game. Hoewel het nog steeds een Settlers-game genoemd kan worden, paste het qua identiteit niet echt bij de voorgaande delen. De campagne functioneerde meer als een soort tutorial, waardoor de twaalf missies niet altijd evenveel vrijheid boden. Om de multiplayer games te winnen hoefde je niet meer een leger op te bouwen en de andere speler te vernietigen. Je focussen op de handel of wetenschap was nu ook een mogelijkheid. Hiermee verdiende je namelijk Victory-points die een middel zijn om te winnen. Dit klinkt een beetje als Civilization of niet? De city-builder elementen zijn nog steeds aanwezig, maar de productielijn was erg matig vergeleken met het zesde deel. Door de vele DMR-problemen werd The Settlers: Paths to a Kingdom ook niet goed ontvangen. Ik heb mijzelf prima vermaakt met de campagne, maar is het niet te ontkennen dat Blue Byte met dit deel toch de verkeerde kant op ging.

Misschien moeten we wat toevoegen?

The Settlers franchise is geen vreemde als het gaat om uitbreidingen en die hebben we ook genoeg voorbij zien komen. Dit begon al bij The Settlers II: Veni, Vidi, Vici dat via een uitbreiding nog eens negen missies aan de campagne toevoegde en nieuwe mappen voor de Free Game modus. Voor The Settlers III ging Blue Byte een stapje verder en kwamen er in 1999 twee uitbreidingen naar de game. De Mission CD voegde drie nieuwe campagnes toe met ieder acht missies en nieuwe mappen voor de singleplayer modus. De Quest of Amazons DLC voegde tevens nieuwe mappen toe, maar ook een nieuw ras en nog eens twaalf missies. Op dit moment was de trend gezet en volgde er meerdere uitbreidingen voor The Settlers-games. Het vierde deel kreeg in totaal drie uitbreidingen, terwijl deel vijf het moest doen met twee. The Settlers: Rise of an Empire kreeg een grote DLC met een verhaal dat zich afspeelde in het oosten. Wat uiteraard zorgde voor nieuwe mappen en missies. Het zevende deel doorbreekt de traditie, omdat drie van de vier uitbreidingen specifiek gericht waren op nieuwe mappen voor de multiplayer modus.

Je kunt dus zeggen dat uitbreidingen onderdeel zijn van de franchise en het is goed mogelijk dat Blue Byte en Ubisoft deze trend doorzetten. Sinds 2010 is er geen officiële The Settlers-game meer uitgekomen, maar was dit niet direct het einde van het verhaal. In 2011 kwam de onlineversie van The Settlers uit, die vandaag de dag nog steeds wordt ondersteund. Niet het meest interessante onderdeel van de franchise, want de game was gratis en dit betekent dat je veel moet wachten. Het duurde dan ook tot 2018, voordat fans weer in hun handen konden klappen. In dit jaar maakte Ubisoft The Settlers: History Collection bekend ter ere van de vijfentwintigste verjaardag. In deze collectie zitten niet alleen de zeven games, maar ook alle uitbreidingen. Het belangrijkste is natuurlijk dat deze editie geoptimaliseerd is voor de hedendaagse besturingssystemen en resoluties. Hierdoor konden fans zonder problemen weer aan de slag met hun favoriete The Settlers-game.

De zoektocht is nog niet ten einde

Als fan van de franchise was ik ontzettend blij met de aankondiging van Ubisoft in 2019. We kregen een korte trailer te zien van een nieuwe The Settlers-game. Officieel is dit niet nummer acht, maar een soort reboot van de series. Vooral The Settlers III en The Settlers IV diende als inspiratie voor dit deel. In The Settlers preview van Evelien heb je al kunnen lezen dat het toch even wennen is. Hoewel het teleurstellend zou zijn als dit deel niet goed wordt ontvangen, is dit niet ongewoon in de geschiedenis van The Settlers. Blue Byte zoekt al jaren naar de identiteit van The Settlers en telkens als die gevonden blijkt te zijn, besluiten ze om toch weer een andere kant op te gaan. Deel drie en vier werden namelijk goed ontvangen, maar ook zes wordt nu nog geprezen. De identiteit van The Settlers ligt bij een combinatie van RTS, city-builder elementen en daarbij ook complexiteit. Echter lijkt het nieuwe deel juist de simpelheid van deel vijf en zeven te volgen met een hoge focus op multiplayer. Gelukkig kunnen we altijd nog terugkeren naar onze favoriete The Settlers-game. Ik heb uitgebreid mijn liefde voor The Settlers: Rise of an Empire gedeeld, maar welk deel van de franchise is volgens jullie een echte The Settlers-game?