Riven (2024) review - Wat heb ik dit geMyst

Een vrouw die je niet kent redden uit de klauwen van een zelfbenoemde heerser die je ook niet kent, voor een schrijver die zich niet eens aan je voorstelt, door middel van een boek met een bewegende afbeelding erin. Mocht dit je al uitermate verwarren, welkom bij Riven, een beauty van een game die sinds 1997 bijdraagt aan een goed gedijende handel in toupetjes en andere kaalheid verhullende haarstukjes.

T̶e̶m̶p̶t̶a̶t̶i̶o̶n̶ Frustration Island

Riven is namelijk - net als diens voorganger Myst - de Rivella onder de puzzelgames: een beetje vreemd, maar wel lekker. Tenminste, als je van obscure games houdt. Sinds de jaren ‘90 kampt de Myst-reeks met het imago van ‘ronduit vreemd en tamelijk frustrerend’ en niet geheel zonder reden. Want zelfs in de huidige remake besteedt ontwikkelaar Cyan weinig middelen aan uitleg. Aan de ene kant gaat men er gemakshalve maar vanuit dat je Myst hebt gespeeld - welke iets of wat van backstory verschaft - maar aan de andere kant verplicht men je ook om vooral zelf op onderzoek uit te gaan.

Afijn, wie Myst wel heeft gespeeld, weet dat die schrijver Atrus heet en dat Atrus een kei is in het schrijven van ‘linking books’, boeken waarmee men kan teleporteren tussen diverse Ages. Atrus’ geliefde Catherine wordt in de Fifth Age door Atrus’ vader en zelfbenoemde heerser van Riven - Gehn - vastgehouden vanwege haar banden met de Moierty, een inheemse rebellengroep die er behoorlijk fanatiek werk van maken om Gehn uit zijn machtspositie te drijven. Atrus hoopt dat jij hem kan helpen door Gehn te verleiden in het activeren van zijn ‘trap book’, die Gehn een enkeltje solitaire opsluiting moet opleveren. Maar dat betekent wel dat je Gehn eerst moet vinden, iets wat makkelijker klinkt dan het daadwerkelijk is.

Riven doet er op het eerste gezicht namelijk niets aan om je op weg te helpen, laat staan dat het zegt wat het van je verlangt. Het idee is dat je zelf op onderzoek uitgaat en daarbij alles - maar dan ook echt alles - bestudeert wat ook maar enigszins interactief lijkt te zijn en daarvan bepaalt of het ergens nut heeft en hoe dat nut zich vertaalt. In 1997 vereiste dit nog dat je met potlood en kladblok naarstig aantekeningen maakte of een familielid/kennis/vriend met het geheugen van een olifant naast je had zitten, iets wat Cyan anno 2024 ondervangt door de toevoeging van screenshots en een notitieveld waar je aantekeningen in kunt plaatsen. Het is dan ook zeer jammer dat dit op VR platforms niet werkt, tenzij je om de haverklap je headset af wilt zetten om notities te maken.

No pain, no Gehn

Nu kun je er als ervaren Riven speler ook voor kiezen om jezelf te beroepen op je ijzersterke geheugen, een route die deze jongen aanvankelijk ook aanvloog. Gewoon uitgaan van die traumatiserende core memories uit 1997 zou moeten helpen met een nieuwe playthrough, zij het niet dat Cyan de puzzels enigszins heeft geherstructureerd en gesimplificeerd om de nieuwe 3D-spelervaring beter te complementeren. Oplossingen van 27 jaar geleden werken inmiddels niet meer - iets waar men zelfs speciale achievements voor heeft bedacht - en door een andere invulling ontkom je simpelweg niet aan het feit dat je wederom flink moet exploreren om hints te vinden.

En dat betekent dus dat je niet ontkomt aan rondjes lopen. Heel veel rondjes lopen. De wereld van Riven bestaat namelijk niet uit één, maar uit meerdere eilanden die niet alleen fysiek aan elkaar gelinkt worden - namelijk via een maglev pendelsysteem - maar ook door aanwijzingen die ontdekt moeten worden om een puzzel te voltooien. Doorslaggevende hints worden vaak in etappes aangeboden en de logica achter de hints, plus de manier waarop deze vaak worden aangeboden, worden meestal pas duidelijk zodra je ze allemaal met elkaar verbindt. Riven gaat daardoor hand in hand met backtracking, vooral omdat hints vaak zo obscuur zijn dat het menig keer aankomt op ‘gewoon proberen en kijken of je interpretatie van de hint klopt’. Maar goed, het komt dus wederom neer op exploreren en alles aanklikken wat aan te klikken valt. Zelfs het meest futiele stukje papier met wat doedels erop kan betekenis hebben, al is het maar uren later in de game. Niemand zei dat het makkelijk ging worden. No pain, no Gehn.

Gelukkig hebben we de dia’s nog

Gelukkig is flaneren door de desolate wereld van Riven op zich geen straf. In 1997 baarde Riven al opzien door een fotorealistische aanpak, die in slideshow-vorm werd gepresenteerd en waarin ‘echte’ personages via FMV-technologie in cutscenes werden geplaatst. Anno 2024 doet Cyan niet meer aan 2D-diapresentaties, maar benut het de Unreal Engine 5 om Rivens pracht naar een volledig 3D-omgeving te hevelen, wat het grotendeels succesvol doet. De gouden domes shinen weer als een malle en de bijna surreële vibe die Riven in ‘97 op de gamer wist over te brengen, knalt ook nu weer van je scherm af. Uiteraard moet je in VR genoegen nemen met iets minder jofele graphics, maar ook daar ziet de wereld er over het algemeen piekfijn uit.

Het is dan ook jammer dat de visuele prestaties van Riven niet overal even vlekkeloos zijn. Naast texture pop-in lijkt de game soms zelfs moeite te hebben met het inladen van schaduw, of zelfs complete stukken landschap, ongeacht de verkozen grafische setting. Vooral tijdens de maglev cutscenes - die volgens mij toch aardig pre-rendered zijn - popte volledige rotspartijen last-minute tevoorschijn. Is dat extreem storend? Niet per se. Maar het steekt wel af tegen de grafische hoogtepunten die Riven kent. NPC’s behoren overigens niet tot die hoogtepunten. Daar had Cyan echt wel wat meer tijd aan mogen besteden, als je het mij vraagt.

Een geMyste kans

Dat brengt me gelijk bij mijn laatste punt van kritiek, welke enerzijds onvermijdelijk is, maar waar liefhebbers van het origineel anderzijds wel mee te kampen kunnen krijgen. Door het gebruik van Full Motion Video tech voor personages als Atrus, Catherine, Gehn en de rest van de NPC's voelde de originele Myst-games aan als projecten die hun tijd ver vooruit waren. Het bracht een level van realisme naar een interactieve diashow - want dat was het gewoon - en die magie is in de remake grotendeels zoekgeraakt door de personages in-game te renderen. Dit is uiteraard de trade-off die Cyan heeft moeten maken toen men besloot om de game geheel in een driedimensionale spelwereld te stoppen, waardoor ‘platte’ 2D FMV-characters simpelweg niet logisch meer zijn.

Maar ergens is het wel een gemis, welke mijns inziens geminimaliseerd had kunnen worden door het gebruik van fotorealistische 3D-face models die we inmiddels kennen van Unreals eigen Metahuman programma. Maar helaas, het heeft niet zo mogen zijn. In plaats daarvan moeten we het doen met personages die niet per definitie ondermaats zijn, maar die niet hetzelfde wow-effect hebben als zevenentwintig jaar geleden. Nogmaals, de nieuwe generatie zal er niet direct over struikelen. Maar ik had er eerlijk gezegd iets meer van verwacht. Een geMyste kans, als je het mij vraagt.